ՄԱՐԿՈՍ 7
1 Եւ նրա մօտ հաւաքուեցին փարիսեցիներն ու օրէնսգէտներից ոմանք, որոնք եկել էին Երուսաղէմից:
Now the Pharisees and some of the scribes who had come from Jerusalem were gathered around Jesus.
2 Նրանք տեսնելով, որ նրա աշակերտներից ոմանք անմաքուր ձեռքերով, այսինքն՝ անլուայ հաց էին ուտում, բամբասեցին,
When they saw some of his disciples eating bread with hands that were defiled (that is, unwashed), they criticized them.
3 որովհետեւ փարիսեցիները եւ բոլոր հրեաները, եթէ ձեռքները մի լաւ չլուանան, հաց չեն ուտում, քանի որ հների աւանդութիւնը պահում են:
(For none of the Pharisees or Jews eat unless they wash their hands properly, holding to the tradition of the elders.
4 Նաեւ՝ շուկայից տուն մտնելով՝ եթէ նախ չլուացուեն, չեն ուտում: Եւ ուրիշ շատ բաներ էլ կան, որ աւանդաբար պահում են. ինչպէս՝ բաժակների, սափորների, պղնձէ ամանների ու մահիճների լուացումներ:
And when they come from the marketplace, they do not eat unless they have washed. There are also many other traditions they observe, such as the washing of cups, pots, copper vessels, and dining couches.)
5 Ահա ինչու փարիսեցիները եւ օրէնսգէտները հարց տուեցին նրան. «Ինչո՞ւ քո աշակերտները նախնիների աւանդութեան համաձայն չեն շարժւում, այլ անմաքուր ձեռքերով են հաց ուտում»:
Now the Pharisees and the scribes asked Jesus, “Why do yoʋr disciples not walk according to the tradition of the elders, but eat bread with unwashed hands?”
6 Նա պատասխանեց եւ ասաց նրանց. «Եսային լաւ մարգարէացաւ ձեր՝ կեղծաւորներիդ մասին՝ ասելով. «Այս ժողովուրդը ինձ շրթներո՛վ է մեծարում, բայց նրանց սրտերը ինձնից հեռու են.
He answered them, “Isaiah prophesied rightly about you hypocrites, as it is written, ‘This people honors me with their lips, but their heart is far from me.
7 ի զուր են ինձ պաշտում. ուսուցանում են վարդապետութիւններ, որ մարդկանց պատուիրածներն են»:
They worship me in vain, teaching as doctrines the commandments of men.’
8 Աստծու պատուիրանը թողած՝ մարդկանց աւանդութիւնն էք պահում»:
For you have neglected the commandment of God and are holding to the tradition of men, such as various washings of pots and cups. And you do many other similar things such as these.”
9 Ապա աւելացրեց. «Աստծու պատուիրանը լաւ էք անարգում, որպէսզի ձե՛ր աւանդութիւնը հաստատէք.
Then he said to them, “You have a fine way of setting aside the commandment of God so that you may keep your tradition!
10 որովհետեւ Մովսէսն ասում է. «Պատուի՛ր քո հօրն ու մօրը. եւ ով որ չարախօսի իր հօր կամ մօր մասին, մահուամբ թող պատժուի»:
For Moses said, ‘Honor yoʋr father and yoʋr mother,’ and, ‘Whoever speaks evil of his father or mother must surely die.’
11 Իսկ դուք ասում էք. «Եթէ մէկը հօրը կամ մօրն ասի. ՚Ինչ ինձնից պիտի օգտուես, Կորբան է՚, (այսինքն՝ Աստծուն տալու ընծայ),
But you teach that it is acceptable for a man to say to his father or mother, ‘Whatever benefit yoʋ might have received from me is Corban’” (that is, a gift devoted to God).
12 դրանով իսկ այլեւս թոյլ չէք տալիս, որ նա իր հօր կամ մօր համար որեւէ բան անի,
“In this way you no longer permit him to do anything for his father or his mother,
13 եւ այդպէս անարգում էք Աստծու խօսքը նոյն աւանդութեամբ, որ դուք փոխանցում էք միմեանց: Եւ սրա նման ուրիշ շատ բաներ էք անում»:
thus nullifying the word of God by your tradition that you have handed down. And you do many similar things such as these.”
14 Եւ նա ամբողջ ժողովրդին իր մօտ կանչելով՝ ասաց նրանց. «Ամէնքդ ինձ լսեցէ՛ք եւ իմացէ՛ք.
Then Jesus called over the entire crowd and said to them, “Listen to me, all of you, and understand:
15 չկայ որեւէ բան, որ մարդու մէջ դրսից մտնելով կարողանայ նրան պղծել. այլ այն, ինչ ելնում է նրանից, ա՛յն է, որ պղծում է մարդուն:
There is nothing outside of a person that can defile him by going into him, but the things that come out of a person are what defile him.
16 Ով ականջներ ունի լսելու, թող լսի»:
If anyone has ears to hear, let him hear.”
17 Եւ երբ ամբոխից բաժանուելով տուն մտաւ, աշակերտները այդ առակի մասին նրան հարցրին:
After Jesus had left the crowd and gone into a house, his disciples asked him about the parable.
18 Եւ նրանց ասաց. «Դո՞ւք էլ այդպէս անմիտ էք, չէ՞ք իմանում, թէ ամէն բան, որ դրսից մարդու մէջ է մտնում, չի կարող նրան պղծել,
He said to them, “So are you also without understanding? Do you not understand that whatever goes into a person from the outside cannot defile him?
19 որովհետեւ ոչ թէ նրա սիրտն է մտնում, այլ՝ որովայնը եւ դուրս է ելնում ու մաքրում բոլոր կերածները»:
For it does not go into his heart but into his stomach; then it goes out into the latrine, thus purifying all foods.”
20 Եւ ասում էր. «Ինչ որ մարդուց դուրս է գալիս, ա՛յն է, որ պղծում է մարդուն,
He also said, “It is what comes out of a person that defiles a person.
21 որովհետեւ ներսից, մարդկանց սրտից են ելնում չար խորհուրդները՝ շնութիւն, պոռնկութիւն,
For from within, from the hearts of men, come evil thoughts, adultery, fornication, murder,
22 գողութիւն, սպանութիւն, ագահութիւն, չարութիւն, նենգութիւն, գիջութիւն, չար նախանձ, հայհոյանք, ամբարտաւանութիւն, անզգամութիւն:
theft, covetousness, wickedness, deceit, sensuality, envy, slander, pride, and foolishness.
23 Այս բոլոր չարիքները ներսից են ելնում եւ պղծում մարդուն»:
All these evil things come from within and defile a person.”
24 Եւ այնտեղից վեր կացաւ եկաւ Տիւրոսի ու Սիդոնի սահմանները. եւ մի տուն մտնելով՝ չէր ուզում, որ որեւէ մէկն իմանայ իր այնտեղ լինելը, սակայն չկարողացաւ թաքնուած մնալ:
Then Jesus rose from there and went away to the region of Tyre and Sidon. He went into a house and did not want anyone to know it, yet he could not escape notice.
25 Նրա մասին լսեց մի կին, որի դուստրը տառապում էր պիղծ ոգուց. սա եկաւ ընկաւ նրա ոտքերը:
For a woman whose little daughter had an unclean spirit heard about him and came and fell at his feet.
26 Այս կինը հեթանոս էր, փիւնիկ-ասորի ազգից. աղաչում էր նրան, որ իր աղջկանից դեւը հանի:
(This woman was a Greek, a Syrophoenician by birth.) She asked Jesus to cast the demon out of her daughter.
27 Եւ Յիսուս նրան ասաց. «Թո՛յլ տուր, որ նախ մանուկները կշտանան, քանի որ լաւ չէ մանուկների հացը առնել եւ շների առաջ գցել»:
But Jesus said to her, “Let the children first be filled, for it is not good to take the children's bread and throw it to the dogs.”
28 Կինը պատասխանեց եւ ասաց. «Տէ՛ր, շներն էլ մանուկների սեղանի փշրանքներից են կերակրւում»:
She answered him, “Yes, Lord, yet even the dogs under the table eat the children's crumbs.”
29 Եւ նա ասաց նրան. «Այդ խօսքիդ համար գնա՛, դեւը քո աղջկանից դուրս ելաւ»:
Then he said to her, “Because of this reply, yoʋ may go; the demon has come out of yoʋr daughter.”
30 Կինը գնաց իր տունը եւ դեւին ելած գտաւ, իսկ աղջկան՝ պառկած մահճի վրայ:
And when she went to her house, she found the demon gone and her daughter lying in bed.
31 Եւ դարձեալ դուրս ելնելով Տիւրոսի եւ Սիդոնի սահմաններից, եկաւ Գալիլիայի ծովեզրը, Դեկապոլսի սահմաններից ներս:
Then Jesus came back from the region of Tyre and Sidon and went to the Sea of Galilee, within the region of the Decapolis.
32 Նրա առաջ բերեցին մի խուլ ու համր մարդ եւ աղաչեցին, որ իր ձեռքը դնի նրա վրայ:
Some people brought to him a deaf man who had a speech impediment, and they begged him to lay his hand on the man.
33 Եւ Յիսուս նրան ամբոխից մի կողմ տանելով՝ իր մատները դրեց նրա ականջների մէջ եւ այնտեղ թքեց. ապա բռնեց նրա լեզուից.
So Jesus took him aside privately, away from the crowd. Then he put his fingers into the man's ears, spit, and touched the man's tongue.
34 դէպի երկինք նայեց, հոգոց հանեց եւ ասաց՝ Եփփաթա, որ նշանակում է՝ բացուի՛ր:
And looking up to heaven, he sighed and said to him, “Ephphatha” (that is, “Be opened”).
35 Եւ իսկոյն նրա լսողութիւնը բացուեց, եւ լեզուի կապանքներն ընկան, եւ խօսում էր ուղիղ:
Immediately the man's ears were opened, the impediment of his tongue was removed, and he began speaking clearly.
36 Եւ նա նրանց պատուիրեց, որ ոչ ոքի չասեն. բայց ինչքան էլ նա պատուիրում էր նրանց, նրանք է՛լ աւելի էին տարածում:
Then Jesus ordered them not to tell anyone. But as much as he ordered them not to do so, they proclaimed it all the more.
37 Եւ աւելի ու աւելի էին զարմանում եւ ասում. «Սա ամէն ինչ լաւ արեց, որովհետեւ խուլերին լսել է տալիս եւ համրերին՝ խօսել»:
And they were completely astonished, saying, “He has done all things well. He even makes the deaf hear and the mute speak.”
