ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 10
1 Մարդ մը կար Կեսարիայի մէջ՝ Կոռնելիոս անունով, հարիւրապետ՝ Իտալական կոչուած գունդին մէջ,
Now there was a certain man in Caesarea, named Cornelius, a centurion of the cohort which is called Italian,
2 բարեպաշտ, եւ աստուածավախ՝ իր ամբողջ տունով. ան շատ ողորմութիւններ կու տար ժողովուրդին ու ամէն ատեն կ՚աղերսէր Աստուծոյ:
a devout man, fearing God with all his house, giving many alms to the people, and praying to God continually.
3 Գրեթէ օրուան իններորդ ժամուն՝՝ տեսիլքի մէջ ան բացայայտօրէն տեսաւ Աստուծոյ հրեշտակը, որ մտաւ իր քով եւ ըսաւ իրեն. «Կոռնելիո՛ս»:
This man saw in a vision clearly, at about the ninth hour of the day, the Angel of God entering to him and saying to him: “Cornelius!”
4 Երբ ակնապիշ նայեցաւ անոր՝ վախցած ըսաւ. «Ի՞նչ է, Տէ՛ր»: Իսկ ան ըսաւ անոր. «Քու աղօթքներդ ու ողորմութիւններդ բարձրացան Աստուծոյ առջեւ՝ յիշատակի համար:
And he, gazing at him, was seized by fear, and he said, “What is it, lord?” And he said to him: “Your prayers and your almsgiving have ascended as a memorial in the sight of God.
5 Հիմա մարդի՛կ ղրկէ Յոպպէ, եւ կանչէ՛ Սիմոն անունով մէկը՝ որ Պետրոս մականուանեալ է:
And now, send men to Joppa and summon a certain Simon, who is surnamed Peter.
6 Ան հիւրընկալուած է Սիմոն անունով կաշեգործի մը քով, որուն տունը ծովուն մօտ է»:
This man is a guest with a certain Simon, a tanner, whose house is beside the sea. He will tell you what you must do.”
7 Երբ իրեն հետ խօսող հրեշտակը մեկնեցաւ, կանչեց իր տան ծառաներէն երկուքը, նաեւ իրեն տրամադրուած զինուորներէն բարեպաշտ մէկը՝՝,
And when the Angel who was speaking to him had departed, he called, out of those who were subject to him, two of his household servants and a soldier who feared the Lord.
8 եւ ամէն բան պատմելով՝ ղրկեց զանոնք Յոպպէ:
And when he had explained everything to them, he sent them to Joppa.
9 Հետեւեալ օրը, մինչ անոնք կը ճամբորդէին ու կը մօտենային քաղաքին, Պետրոս՝ վեցերորդ ժամու՝՝ ատենները՝ տանիքը բարձրացաւ աղօթելու:
Then, on the following day, while they were making the journey and approaching the city, Peter ascended to the upper rooms, so that he might pray, at about the sixth hour.
10 Շատ անօթեցած ըլլալով՝ կ՚ուզէր ճաշակել. մինչ ճաշը կը պատրաստուէր, վերացում ունեցաւ:
And since he was hungry, he wanted to enjoy some food. Then, as they were preparing it, an ecstasy of mind fell over him.
11 Տեսաւ երկինքը բացուած, ու չորս ծայրերէն կապուած անօթ մը՝ մեծ լաթի մը պէս՝ որ իջաւ երկրի վրայ.
And he saw heaven opened, and a certain container descending, as if a great linen sheet were let down, by its four corners, from heaven to earth,
12 անոր մէջ կային երկրի ամէն տեսակ չորքոտանիները, գազաններն ու սողունները, նաեւ երկինքի թռչունները:
on which were all four-footed beasts, and the crawling things of the earth and the flying things of the air.
13 Եւ ձայն մը եկաւ իրեն. «Կանգնէ՛, Պետրո՛ս, մորթէ՛ ու կե՛ր»:
And a voice came to him: “Rise up, Peter! Kill and eat.”
14 Բայց Պետրոս ըսաւ. «Ամե՛նեւին, Տէ՛ր. որովհետեւ ես բնա՛ւ չեմ կերեր պիղծ կամ անմաքուր բան»:
But Peter said: “Far be it from me, lord. For I have never eaten anything common or unclean.”
15 Դարձեալ ձայնը կրկին եկաւ իրեն. «Ի՛նչ որ Աստուած մաքրեց, դուն պիղծ մի՛ սեպեր»:
And the voice, again a second time to him: “What God has purified, you shall not call common.”
16 Ասիկա պատահեցաւ երեք անգամ, յետոյ անօթը դարձեալ վերացաւ երկինք:
Now this was done three times. And immediately the container was taken up to heaven.
17 Մինչ Պետրոս ինքնիրեն կը տարակուսէր թէ ի՛նչ կրնար ըլլալ իր տեսած այս տեսիլքը, ահա՛ Կոռնելիոսէ ղրկուած մարդիկը՝ հարցնելով Սիմոնի տան մասին՝ կայնեցան դրան առջեւ,
Now while Peter was still hesitant within himself as to what the vision, which he had seen, might mean, behold, the men who had been sent from Cornelius stood at the gate, inquiring about Simon’s house.
18 եւ կանչելով հարցափորձեցին. «Սիմոնը, որ Պետրոս մականուանեալ է, հո՞ս հիւրընկալուած է»:
And when they had called out, they asked if Simon, who is surnamed Peter, was a guest in that place.
19 Մինչ Պետրոս կը մտածէր տեսիլքին մասին, Սուրբ Հոգին ըսաւ անոր. «Ահա՛ երեք մարդիկ քեզ կը փնտռեն:
Then, as Peter was thinking about the vision, the Spirit said to him, “Behold, three men seek you.
20 Հետեւաբար կանգնէ՛, իջի՛ր, ու գնա՛ անոնց հետ՝ առանց տատամսելու, որովհետեւ ե՛ս ղրկեցի զանոնք»:
And so, rise up, descend, and go with them, doubting nothing. For I have sent them.”
21 Պետրոս ալ իջաւ այդ մարդոց քով՝ եւ ըսաւ. «Ահա՛ ես եմ ա՛ն՝ որ կը փնտռէք. ինչո՞ւ եկած էք»:
Then Peter, descending to the men, said: “Behold, I am the one whom you seek. What is the reason for which you have arrived?”
22 Անոնք ալ ըսին. «Կոռնելիոս հարիւրապետը, արդար ու աստուածավախ մարդ մը՝ բարի վկայուած ամբողջ Հրեաներու ազգէն, պատգամ ստացաւ սուրբ հրեշտակէ մը՝ որ կանչէ քեզ իր տունը եւ լսէ քու խօսքերդ»:
And they said: “Cornelius, a centurion, a just and God-fearing man, who has good testimony from the entire nation of the Jews, received a message from a holy Angel to summon you to his house and to listen to words from you.”
23 Ուստի ներս կանչեց զանոնք ու հիւրընկալեց: Հետեւեալ օրը՝ Պետրոս ելաւ եւ մեկնեցաւ անոնց հետ. իրեն հետ գացին նաեւ Յոպպէէն եղող քանի մը եղբայրներ:
Therefore, leading them in, he received them as guests. Then, on following the day, rising up, he set out with them. And some of the brothers from Joppa accompanied him.
24 Յաջորդ օրը մտան Կեսարիա. Կոռնելիոս ալ կը սպասէր անոնց՝ հրաւիրած ըլլալով իր ազգականներն ու մտերիմ բարեկամները:
And on the next day, he entered Caesarea. And truly, Cornelius was waiting for them, having called together his family and closest friends.
25 Երբ Պետրոս ներս մտաւ, Կոռնելիոս դիմաւորեց զայն, եւ անոր ոտքը իյնալով կ՚երկրպագէր:
And it happened that, when Peter had entered, Cornelius went to meet him. And falling before his feet, he reverenced.
26 Բայց Պետրոս ոտքի հանեց զայն՝ ըսելով. «Կանգնէ՛, ես ինքս ալ մարդ եմ»:
Yet truly, Peter, lifting him up, said: “Rise up, for I also am only a man.”
27 Ու անոր հետ խօսակցելով՝ ներս մտաւ, շատեր գտաւ՝ համախմբուած,
And speaking with him, he entered, and he found many who had gathered together.
28 եւ ըսաւ անոնց. «Դուք գիտէ՛ք թէ օրինաւոր չէ հրեայ մարդու մը՝ հաղորդակցիլ օտարազգիի մը հետ կամ մօտենալ անոր. բայց Աստուած ցոյց տուաւ ինծի որ մարդոցմէ ո՛չ մէկը պիղծ կամ անմաքուր կոչեմ:
And he said to them: “You know how abominable it would be for a Jewish man to be joined with, or to be added to, a foreign people. But God has revealed to me to call no man common or unclean.
29 Ուստի երբ կանչուեցայ՝ եկայ առանց հակաճառութեան. ուրեմն կը հարցնեմ, ի՞նչ բանի համար կանչեցիք զիս»:
Because of this and without doubt, I came when summoned. Therefore, I ask you, for what reason have you summoned me?”
30 Կոռնելիոս ալ ըսաւ. «Չորս օր առաջ՝ մինչեւ այս ժամը ծոմ կը պահէի, ու իններորդ ժամուն տանս մէջ կ՚աղօթէի. եւ ահա՛ փայլուն տարազով մարդ մը կայնեցաւ առջեւս ու ըսաւ.
And Cornelius said: “It is now the fourth day, to this very hour, since I was praying in my house at the ninth hour, and behold, a man stood before me in a white vestment, and he said:
31 “Կոռնելիո՛ս, քու աղօթքդ ընդունուեցաւ, եւ ողորմութիւններդ Աստուծոյ առջեւ յիշուեցան:
‘Cornelius, your prayer has been heard and your almsgiving has been remembered in the sight of God.
32 Ուրեմն մա՛րդ ղրկէ Յոպպէ ու կանչէ՛ Սիմոնը, որ Պետրոս մականուանեալ է. ան ծովուն մօտ՝ Սիմոն անունով կաշեգործի մը տան մէջ հիւրընկալուած է. երբ գայ՝ պիտի խօսի քեզի”:
Therefore, send to Joppa and summon Simon, who is surnamed Peter. This man is a guest in the house of Simon, a tanner, near the sea.’
33 Ուստի անյապաղ մարդ ղրկեցի քեզի, եւ գոհ եմ՝՝ որ եկար: Ուրեմն հիմա մենք բոլորս ներկայ ենք Աստուծոյ առջեւ՝ լսելու ամէն ինչ որ Աստուծմէ հրամայուած է քեզի»:
And so, I promptly sent for you. And you have done well in coming here. Therefore, all of us are now present in your sight to hear all the things that were taught to you by the Lord.”
34 Պետրոս բացաւ իր բերանը ու ըսաւ. «Ճշմարտապէս կ՚ըմբռնեմ թէ Աստուծոյ քով աչառութիւն չկայ,
Then, Peter, opening his mouth, said: “I have concluded in truth that God is not a respecter of persons.
35 հապա ամէն ազգի մէջ իրեն ընդունելի է ա՛ն՝ որ իրմէ կը վախնայ եւ արդարութիւն կը գործէ:
But within every nation, whoever fears him and works justice is acceptable to him.
36 Այն խօսքը՝ որ Աստուած ղրկեց Իսրայէլի որդիներուն, աւետելու խաղաղութիւնը՝ Յիսուս Քրիստոսի միջոցով, (ա՛ն է բոլորին Տէրը, )
God sent the Word to the sons of Israel, announcing the peace through Jesus Christ, for he is the Lord of all.
37 դուք լաւ գիտէք այդ խօսքը, որ եղաւ ամբողջ Հրէաստանի մէջ՝ Գալիլեայէն սկսելով, այն մկրտութենէն ետք՝ որ Յովհաննէս քարոզեց:
You know that the Word has been made known throughout all Judea. For beginning from Galilee, after the baptism which John preached,
38 Նազարէթէն եղող Յիսուսը, որ Աստուած օծեց Սուրբ Հոգիով եւ զօրութեամբ, շրջեցաւ բարիք գործելով ու բժշկելով բոլոր Չարախօսէն ճնշուածները, քանի որ Աստուած իրեն հետ էր.
Jesus of Nazareth, whom God anointed with the Holy Spirit and with power, traveled around doing good and healing all those oppressed by the devil. For God was with him.
39 եւ մենք վկայ ենք այն բոլոր բաներուն՝ որ ըրաւ Հրէաստանի ու Երուսաղէմի մէջ: Զայն սպաննեցին՝ փայտէն կախելով:
And we are witnesses of all that he did in the region of Judea and in Jerusalem, he whom they killed by hanging him on a tree.
40 Աստուած յարուցանեց զայն երրորդ օրը, եւ բացայայտեց զայն
God raised him up on the third day and permitted him to be made manifest,
41 ո՛չ թէ ամբողջ ժողովուրդին, հապա՝ մեզի - նախապէս Աստուծմէ ընտրուածներուս՝ վկայ ըլլալու -, որ կերանք ու խմեցինք իրեն հետ՝ իր մեռելներէն յարութիւն առնելէն ետք:
not to all the people, but to the witnesses preordained by God, to those of us who ate and drank with him after he rose again from the dead.
42 Եւ ինք պատուիրեց մեզի, որ քարոզենք ու վկայենք ժողովուրդին թէ ի՛նք է Աստուծմէ սահմանուած Դատաւորը ողջերուն եւ մեռելներուն:
And he instructed us to preach to the people, and to testify that he is the One who was appointed by God to be the judge of the living and of the dead.
43 Բոլոր մարգարէները կը վկայեն անոր մասին թէ ո՛վ որ հաւատայ անոր՝ պիտի ստանայ մեղքերու ներում անոր անունով»:
To him all the Prophets offer testimony that through his name all who believe in him receive the remission of sins.”
44 Մինչ Պետրոս կ՚ըսէր այս խօսքերը, Սուրբ Հոգին իջաւ բոլոր անոնց վրայ՝ որ կը լսէին խօսքը:
While Peter was still speaking these words, the Holy Spirit fell over all of those who were listening to the Word.
45 Թլփատուածներէն եղող բոլոր հաւատացեալները, որ եկած էին Պետրոսի հետ, զմայլեցան որ հեթանոսներուն վրայ ալ թափուեցաւ Սուրբ Հոգիին պարգեւը.
And the faithful of the circumcision, who had arrived with Peter, were astonished that the grace of the Holy Spirit was also poured out upon the Gentiles.
46 որովհետեւ կը լսէին թէ անոնք կը խօսէին ուրիշ լեզուներով եւ կը մեծարէին Աստուած:
For they heard them speaking in tongues and magnifying God.
47 Այն ատեն Պետրոս ըսաւ. «Կրնա՞յ մէկը արգիլել, որ ջուրով մկրտուին ասոնք՝ որոնք ստացան Սուրբ Հոգին մեզի պէս»:
Then Peter responded, “How could anyone prohibit water, so that those who have received the Holy Spirit would not be baptized, just as we also have been?”
48 Ու հրամայեց որ մկրտուին Տէրոջ անունով: Այն ատեն խնդրեցին իրմէ՝ որ հոն մնայ քանի մը օր:
And he ordered them to be baptized in the name of the Lord Jesus Christ. Then they begged him to remain with them for some days.
