Cei 17
1 Amphipolis ingkaw Apollonia khaw ce ani poeng coengawh Thesalonika khaw ce pha hy nih, cawh ce Judahkhqi sinakawk pynoet awm hy.
Kaj vojaĝinte tra Amfipolis kaj Apolonia, ili alvenis en Tesalonikon, kie estis sinagogo de la Judoj;
2 A ceh khawi amyihna, Paul taw sinakawk na cet hy, Sabbath thum voei khuiawh cekkhqi mi cauk awi ce kqawn uhy,
kaj laŭ sia kutimo Paŭlo eniris al ili, kaj dum tri sabatoj li rezonadis kun ili el la Skriboj,
3 Khrih ing khuikha kyinaak hu kawmsaw thihnaak awhkawng tho tlaih kaw, tice kqawn caih pehy. “Nangmih a venawh kai ing ka nik kqawn law peek khqi Jesu ve Khrih hawh hy,” tinak khqi hy.
klarigante kaj montrante, ke la Kristo devis suferi kaj releviĝi el la mortintoj, kaj dirante: Ĉi tiu Jesuo, kiun mi predikas al vi, estas la Kristo.
4 Juda thlang thlang vang ing cangna unawh Paul ingkaw Sila ce bawng uhy, Khawsa ak kqih Greek thlang khawzah ingkaw nu qypawm khawzah ingawm bawng lawt uhy.
Kaj unuj el ili estis konvinkitaj, kaj kunsortiĝis kun Paŭlo kaj Silas; kaj el la piaj Grekoj granda amaso, kaj el la ĉefaj virinoj ne malmultaj.
5 Cehlai Judakhqi tlai se unawh, ik-oeih ami zawihnaak hun awh thlak che pynoet ceh pyi uhy; thlang kqeng cun khqi unawh khawk khuiawh awipungnaak ce sai uhy. Jason a im ce muk unawh Paul ingkaw Sila ce thlang kqeng a haiawh sawi aham cai uhy.
Sed la Judoj, enviante, varbis kelkajn malnoblulojn el la popolaĉo, kaj, kolektinte homamason, entumultigis la urbon; kaj atakinte la domon de Jason, ili klopodis elkonduki ilin al la popolo.
6 Cehlai cekqawi ce a mami huh law awhtaw, Jason ingkaw koeinaa thlang vang tloek ce khawboei a venna sawi unawh, “Kawmdek seetnaak ak sai qawi ce ve pha law hawh hy nih,
Sed ne trovinte ilin, ili trenis Jasonon kaj kelkajn fratojn antaŭ la urbestrojn, kriante: Tiuj samaj, kiuj renversis la tutan mondon, alestas ankaŭ ĉi tie;
7 Jason ing cekqawi ce do nawh a im awh pah sak hy. Cekqawi ing Kaisar ak awipeek oelh nih nawh, sangpahrang ak chang Jesu awm hy, tinawh kqawn hy nih,” tinawh khy uhy.
ilin Jason akceptis; kaj ili ĉiuj agas kontraŭ la dekretoj de Cezaro, dirante, ke estas alia reĝo, Jesuo.
8 Ce ak awi ce a ming zaak awh, thlang kqeng ingkaw khawboeikhqi ce so khqoet uhy.
Kaj ili maltrankviligis la homamason kaj la urbestrojn, kiuj tion aŭdis.
9 Jason ingkaw ak changkhqi ce ceh sak uhy.
Kaj ĉi tiuj, ricevinte garantiaĵon de Jason kaj la aliaj, liberigis ilin.
10 Khaw am than awhtaw koeinaakhqi ing Paul ingkaw Sila ce Berea khaw na tyi uhy. Ce a khaw ce ani pha awh Judakhqi a sinakawk na ce cet hy nih.
Kaj la fratoj tuj forsendis Paŭlon kaj Silason nokte al Berea; kaj alveninte tien, ili iris en la sinagogon de la Judoj.
11 Berea khaw awhkaw thlangkhqi taw Thesalonika khaw awhkaw thlang khqing lak awh cyi khqoet uhy, a mingmih ingtaw Paul ak awih kqawn ce ak nep cana a ming ngai peek coengawh, anih ak awih kqawn ve ak thym tang hy voei nu ti unawh cauk awh ak nep cana sui uhy.
Kaj ĉi tiuj estis pli noblaj ol la Tesalonikanoj, ĉar ili akceptis la vorton kun plena fervoro, kaj ĉiutage esploris la Skribojn, por konstati, ĉu tiuj aferoj estas veraj.
12 Juda thlang khawzah ing cangna unawh Greek thlak mang nunu papa khawzah ingawm cangna uhy.
Tial multaj el ili kredis, kaj ne malmultaj el la Grekaj virinoj honorindaj kaj el la viroj.
13 Paul ing Berea khaw awh awithang leek kqawn hy tice Thesalonika khaw awhkaw thlangkhqi ing a ming zaak awh, ce na ce cet bai unawh thlang kqeng ce ami cuih coengawh awipungnaak sai bai uhy.
Sed kiam la Judoj en Tesaloniko sciiĝis, ke ankaŭ en Berea la vorto de Dio estas proklamita de Paŭlo, ili venis ankaŭ tien, maltrankviligante kaj ekscitante la homamason.
14 Koeinaakhqi ing Paul ce tuicunli a keng na thak pahoei uhy, Sila ingkaw Timote taw Berea khaw awh awm hy nih.
Kaj tiam la fratoj tuj forsendis Paŭlon, por ke li iru ĝis la marbordo; sed Silas kaj Timoteo restis ankoraŭ tie.
15 Paul ak thak thlangkhqi ing anih ce Atheni khaw na ceh pyi uhy, Sila ingkaw Timote ce a venawh law zy aham awi a yn coengawh cekkhqi ce hlat uhy.
Kaj la gvidantoj de Paŭlo kondukis lin ĝis Ateno, kaj ricevinte komision al Silas kaj Timoteo, ke ili venu al li kiel eble plej rapide, ili foriris.
16 Paul ing cekqawi ce Atheni khaw awh a qeh awh, khawk khui boeih myiqawl bawknaak ing be uhy tice a huh awh ak kawlung khuikha hy.
Kaj dum Paŭlo atendis ilin en Ateno, lia spirito ĉagreniĝis en li, kiam li vidis la urbon idolplena.
17 Cedawngawh sinakawk awh Judakhqi, Khawsa ak kqih Greekkhqi mi Khawsak awi kqawnnaak ce tahy, them ami zawihnaak hun awh khaw hypoet coeng hypoet cawhkaw amik awmkhqi mi Khawsak awi kqawn qu pe uhy.
Tial li rezonadis en la sinagogoj kun la Judoj kaj la diotimantoj, kaj sur la placo ĉiutage kun la renkontitoj.
18 Cawh Epikuria ingkaw Stoik thlakcyikhqi mi ce oelh qu uhy. Cekkhqi anglakawhkaw thlang vang ing, “Vawhkaw ak so thlang ing ve ikaw nu ti ak kqawn lawt?” tina uhy. Thlang vang tloek ing, “Qap chang nakaw khawsa akawngkhqi ni ak kqawn namih hy ve,” tina uhy. Paul ing Jesu ak awithang leek ingkaw thawh tlaihnaak akawng ak kqawn dawngawh cemyihna ce tina uhy.
Kaj iuj el la Epikuranaj kaj Stoikaj filozofoj lin renkontis. Kaj unuj diris: Kion volus diri ĉi tiu vortŝutanto? aliaj diris: Li ŝajnas esti proklamanto de fremdaj diaĵoj; ĉar li predikis Jesuon kaj la releviĝon.
19 Areopaga ami ti cunnaak a hun na ceh pyi unawh a venawh, “Vawhkaw cawngpyinaak ak thai nak kqawn ve kaimih a venawh nak kqawn law hly thai nu?
Kaj ili prenis lin, kaj kondukis lin al la Areopago, dirante: Ĉu ni povas scii, kio estas tiu nova instruo, priparolata de vi?
20 Awi nak kqawn ve kaimih ang zaak awhtaw lang hy, cedawngawh zaksim aham ngaih unyng,” tina uhy.
Ĉar fremdaĵojn vi portas al niaj oreloj; ni do volas scii, kion signifas tiuj aferoj.
21 Cedawngawh Athenis khaw awhkaw thlangkhqi ingkaw khinkhqi boeih awm, ami hoeng tym awh a hoei awh awikqawnaak ingkaw awi doetnaak na hawna uhy.
(Ĉiuj Atenanoj kaj la tie loĝantaj fremduloj pasigadis la tempon ĉe nenio alia, krom diri aŭ aŭdi ion plej novan.)
22 Areopagi cunnaak awh Paul ce dyi nawh: “Athenis thlangkhqi! Ik-oeih soepkep awh bawknaak ak thin tlawhnaak thlang na awm uhyk ti tice sim nyng.
Kaj Paŭlo staris meze de la Areopago, kaj diris: Atenanoj, mi rimarkas, ke vi estas ĉiurilate tro servemaj al diaĵoj.
23 Cet nawh nangmih ing nami bawkkhqi ce ka toek lah awh, “AMSIM KHAWSA HAMNA,” tinawh nami qee ce hu nyng. Nangmih ing a sim kaana nami bawk ce ni, tuh kai ing kak kqawn law hy.
Ĉar preterpasante kaj rigardante viajn adorataĵojn, mi trovis ankaŭ altaron, sur kiu estis skribite: AL DIO NEKONATA. Kiun do vi nekonante adoras, Tiun mi predikas al vi.
24 Khawmdek ingkaw ak khuiawh ak awm boeih ak saikung Khawsa ve khan ingkaw khawmdek boei na awm nawh kut ing a sai bawkim awh ak awm am ni;
La Dio, kiu faris la mondon kaj ĉion, kio estas en ĝi, estante per Si mem Sinjoro de la ĉielo kaj la tero, ne loĝas en manfaritaj temploj;
25 them amak sai thai amyihna thlanghqing ing a sai peek ak ngoe Khawsa am ni; amah ing a soep hoei boeih a venawh hqingnaakkhqi, bibinaakkhqi ingkaw ik-oeih boeih ak pekung na awm hy.
kaj ne estas servata de homaj manoj, kvazaŭ Li ion bezonus, ĉar Li mem donas al ĉiuj vivon kaj spiron kaj ĉion;
26 Thlanghqing ve khawmdek pum boeih awh pynoetna khawsak boeih hamna thlang phyn boeih ce sai nawh, ami ham atym ingkaw amik khawsaknaak ham khawqi khan pek khqi hy.
kaj el unu origino Li faris ĉiujn naciojn de la homoj, por loĝi sur la tuta supraĵo de la tero, difininte ordigitajn epokojn kaj la limojn de iliaj loĝejoj;
27 Khawsa sui unawh, thoem unawh, ami huhnaak hqet thai aham anih ing lak am ni hla khqi hy.
por ke ili serĉu Dion, se eble ili povus ĉirkaŭpalpi kaj trovi Lin, kvankam Li ne estas malproksime de ĉiu el ni;
28 Amah ak caming ni hqing, ning tat thai unawh ning plaa thai uhy; nangmih awhkaw hla ak phawh thai thlang pynoet ing awm, 'Ningnih awm a cadilkhqi na nik awm ni,' tinawh ak kqawn amyihna.
ĉar en Li ni vivas kaj moviĝas kaj ekzistas, kiel ankaŭ iuj viaj poetoj diris: Ĉar ni estas ankaŭ Lia idaro.
29 Cedawngawh Khawsa a cadilkhqi na ni awm hawh kawng taw, Khawsa ve thlanghqing ing sui ing aw, tangka ing aw, lung ing aw a sai myiqawl amyihna poek aham am awm hy.
Tial ni, estante idaro de Dio, devas ne opinii la Diecon simila al oro aŭ arĝento aŭ ŝtono, gravuraĵo de homa arto kaj imagado.
30 Khawsa ing am ni simnaakkhqi ce nim hilh pek khqi nawh; cehlai tuawh ve qam boeih awhkaw thlang boeih zyt aham awi pek hawh hy.
Kaj la tempojn de nesciado preterrigardis Dio, sed nun Li proklamas al ĉiuj homoj, ke ili pentu;
31 Ikawtih, amah ing ak tyh thlang ce hawna nawh khawmdek awideng aham khawnghi ce hoep hawh hy. Thihnaak awhkawng anih ce a thawh saknaak ak caming thlang boeih a venawh vawhkaw hatnaak ce dang sak hawh hy,” tinak khqi hy.
tial Li difinis tagon, en kiu Li juĝos la mondon en justeco per tiu viro, kiun Li elektis, doninte garantion pri tio al ĉiuj homoj per tio, ke Li relevis lin el la mortintoj.
32 Thlak thi thawhnaak akawng a ming zaak awh, thlang vang tloek ing qaih na uhy, cehlai thlang vang ingtaw, “Ve ak awi ve ka ming ngai tlaih aham ngaih unyng,” tina uhy.
Kaj aŭdinte pri releviĝo de la mortintoj, unuj mokis; sed aliaj diris: Ni aŭskultos vin denove pri tio.
33 Cehlai Paul ing a miven awhkawng cehtak khqi hy.
Kaj tiel Paŭlo eliris el inter ili.
34 Thlang a khoeh Paul a hu awh bat unawh ak awih kqawn ce cangna uhy. Cekhqi anglakawh Areopagi khuiawh kaw thlang pynoet Dionisia ingkaw Damari ak mingnaak nu pynoet ingkaw thlak changkhqi awm pa uhy.
Sed iuj viroj aliĝis al li kaj kredis, inter kiuj estis Dionisio, Areopagano, kaj virino, nomata Damaris, kaj aliaj kun ili.
