Proverbs 18
1 Whoever has a will to withdraw from a friend, seeks occasions; he shall be reproached at all times.
Sinumang ihinihiwalay ang kaniyang sarili ay naghahangad ng sariling kagustuhan at siya ay nakikipagtalo sa lahat ng kaisipang may katuturan.
2 The foolish do not accept words of prudence, unless you say what is already turning in his heart.
Hindi nakasusumpong ng kasiyahan sa pag-unawa ang isang hangal maliban sa paghahayag ng laman ng kaniyang puso.
3 The impious, when he has arrived within the depths of sin, thinks little of it. But ill repute and disgrace follow him.
Sa pagdating ng masama, kasama niya ay paghamak, kahihiyan at kasiraan.
4 Words from the mouth of a man are deep waters. And the fountain of wisdom is a torrent overflowing.
Ang mga salitang mula sa bibig ng tao ay malalim na katubigan, ang bukal na pinagdadaluyan ng karunungan.
5 It is not good to accept the character of the impious, so as to turn away from true judgment.
Hindi mabuti na pumanig sa masama o ang ipagkait ang katarungan sa mga matuwid.
6 The lips of the foolish meddle in disputes. And his mouth provokes conflicts.
Ang labi ng mangmang ay nagdadala ng alitan at ang kaniyang bibig ay nag-aanyaya ng kaguluhan.
7 The mouth of the foolish is his destruction, and his own lips are the ruin of his soul.
Ang bibig ng mangmang ay ang kaniyang pagkasira, at ang kaniyang sarili ay nalilinlang ng kaniyang mga labi.
8 The words of the double-tongued seem simple. And they reach even to the interior of the gut. Fear casts down the lazy, but the souls of the effeminate shall go hungry.
Ang mga salitang tsismis ay tulad ng masarap na pagkain, bumababa ito sa kaloob-looban ng katawan.
9 Whoever is dissolute and slack in his work is the brother of him who wastes his own works.
Sinumang tamad sa gawain ay kapatid sa taong mapanira.
10 The name of the Lord is a very strong tower. The just one rushes to it, and he shall be exalted.
Ang pangalan ni Yahweh ay matibay na tore; ang matuwid na tumatakbo patungo rito ay ligtas.
11 The substance of the wealthy is the city of his strength, and it is like a strong wall encircling him.
Ang kayamanan ng mayaman ay ang kaniyang tanggulang-lungsod, at sa kaniyang imahinasyon ito ay tulad ng isang mataas na pader.
12 The heart of a man is exalted before it is crushed and humbled before it is glorified.
Bago ang kaniyang pagbagsak, ang puso ng tao ay mapagmataas, pero ang kababaang-loob ay nauuna bago ang karangalan.
13 Whoever responds before he listens, demonstrates himself to be foolish and deserving of confusion.
Sinumang sumasagot bago pa man makinig ay mangmang at kahiya-hiya.
14 The spirit of a man sustains his weakness. Yet who can sustain a spirit that is easily angered?
Ang espiritu ng tao ay mananaig sa karamdaman, ngunit ang espiritung mahina, sino ang makatitiis?
15 A prudent heart shall possess knowledge. And the ear of the wise seeks doctrine.
Ang puso ng matalino ay nagkakamit ng kaalaman at ang pandinig ng marunong ay naghahangad nito.
16 A man’s gift expands his way and makes space for him before leaders.
Ang kaloob ng tao ay maaaring magbukas ng daan para dalhin siya patungo sa isang mahalagang tao.
17 The just is the first accuser of himself; his friend arrives and shall investigate him.
Ang unang magsumamo ng kaniyang kaso ay mukhang tama hangga't ang kaniyang kalaban ay dumating at tanungin siya.
18 Casting a lot suppresses contentions and passes judgment, even among the powerful.
Ang palabunutan ay nag-aayos ng gulo at naghihiwalay ng malalakas na katunggali.
19 A brother who is helped by a brother is like a reinforced city, and judgments are like the bars of cities.
Ang kapatid na nasaktan ang damdamin ay mas mahirap na amuin kaysa isang matatag na lungsod, at ang pakikipagtalo ay tulad ng mga harang ng isang kastilyo.
20 From the fruit of a man’s mouth shall his belly be filled. And the harvest of his own lips shall satisfy him.
Mula sa bunga ng kaniyang bibig, ang kaniyang tiyan ay napupuno; sa ani ng kaniyang mga labi, siya ay nasisiyahan.
21 Death and life are in the power of the tongue. Whoever values it shall eat from its fruits.
Ang kamatayan at ang buhay ay nasa kapangyarihan ng dila, at ang mga nagmamahal dito ay kakain ng bunga nito.
22 He who has found a good wife has found goodness, and he shall draw contentment from the Lord. He who expels a good wife expels goodness. But he who holds on to an adulteress is foolish and impious.
Ang sinumang nakatatagpo ng asawang babae ay nakahahanap ng mabuting bagay at tatanggap ng pagpapala mula kay Yahweh.
23 The poor will speak with supplications. And the rich will express themselves roughly.
Ang mahirap ay nanlilimos ng awa, pero ang sagot ng mayaman ay magaspang.
24 A man amiable to society shall be more friendly than a brother.
Sinumang umaangkin ng maraming kaibigan ay nadadala sa pagkasira ng mga kaibigang iyon, pero mayroong isang kaibigan na mas malapit pa sa isang kapatid.
