Proverbs 3
1 My sonne, forget not thou my Lawe, but let thine heart keepe my commandements.
Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:
2 For they shall increase the length of thy dayes and the yeeres of life, and thy prosperitie.
Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.
3 Let not mercie and trueth forsake thee: binde them on thy necke, and write them vpon the table of thine heart.
Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:
4 So shalt thou finde fauour and good vnderstanding in the sight of God and man.
Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.
5 Trust in the Lord with all thine heart, and leane not vnto thine owne wisdome.
Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:
6 In all thy wayes acknowledge him, and he shall direct thy wayes.
Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.
7 Be not wise in thine owne eyes: but feare the Lord, and depart from euill.
Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:
8 So health shalbe vnto thy nauel, and marowe vnto thy bones.
Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.
9 Honour the Lord with thy riches, and with the first fruites of all thine increase.
Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:
10 So shall thy barnes be filled with abundance, and thy presses shall burst with newe wine.
Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.
11 My sonne, refuse not the chastening of the Lord, neither be grieued with his correction.
Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:
12 For the Lord correcteth him, whome he loueth, euen as the father doeth the childe in whom he deliteth.
Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.
13 Blessed is the man that findeth wisedome, and the man that getteth vnderstanding.
Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.
14 For the marchandise thereof is better then the marchandise of siluer, and the gaine thereof is better then golde.
Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.
15 It is more precious then pearles: and all things that thou canst desire, are not to be compared vnto her.
Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,
16 Length of dayes is in her right hand, and in her left hand riches and glory.
Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
17 Her wayes are wayes of pleasure, and all her pathes prosperitie.
Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.
18 She is a tree of life to them that lay holde on her, and blessed is he that retaineth her.
Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.
19 The Lord by wisdome hath layde the foundation of the earth, and hath stablished the heauens through vnderstanding.
Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.
20 By his knowledge the depthes are broken vp, and the cloudes droppe downe the dewe.
Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.
21 My sonne, let not these things depart from thine eyes, but obserue wisdome, and counsell.
Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;
22 So they shalbe life to thy soule, and grace vnto thy necke.
Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.
23 Then shalt thou walke safely by thy way: and thy foote shall not stumble.
Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.
24 If thou sleepest, thou shalt not bee afraide, and when thou sleepest, thy sleepe shalbe sweete.
Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
25 Thou shalt not feare for any sudden feare, neither for the destruction of the wicked, when it commeth.
Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:
26 For the Lord shall be for thine assurance, and shall preserue thy foote from taking.
Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.
27 Withhold not the good from the owners thereof, though there be power in thine hand to doe it.
Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.
28 Say not vnto thy neighbour, Go and come againe, and to morow wil I giue thee, if thou now haue it.
Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.
29 Intend none hurt against thy neighbour, seeing he doeth dwell without feare by thee.
Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.
30 Striue not with a man causelesse, when he hath done thee no harme.
Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.
31 Bee not enuious for the wicked man, neither chuse any of his wayes.
Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.
32 For the frowarde is abomination vnto the Lord: but his secret is with the righteous.
Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.
33 The curse of the Lord is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the righteous.
Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.
34 With the scornefull he scorneth, but hee giueth grace vnto the humble.
Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.
35 The wise shall inherite glorie: but fooles dishonour, though they be exalted.
Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.
