Proverbs 29
1 He that being often reproved hardeneth his neck shall suddenly be broken, and that without remedy.
Człowiek, który czyni twardym [swój] kark mimo częstych nagan, zostanie nagle zniszczony i pozbawiony ratunku.
2 When the righteous are increased, the people rejoice; but when the wicked beareth rule, the people sigh.
Gdy sprawiedliwi są u władzy, lud się weseli, a gdy panują niegodziwi, lud wzdycha.
3 Whoso loveth wisdom rejoiceth his father; but he that keepeth company with harlots wasteth his substance.
Kto miłuje mądrość, raduje swego ojca, a kto zadaje się z nierządnicami, trwoni majątek.
4 The king by justice establisheth the land; but he that exacteth gifts overthroweth it.
Król utwierdza ziemię sądem, ale kto przyjmuje dary, burzy ją.
5 A man that flattereth his neighbour spreadeth a net for his steps.
Człowiek, który pochlebia swemu bliźniemu, rozciąga sieć przed jego nogami.
6 In the transgression of an evil man there is a snare; but the righteous doth sing and rejoice.
Grzech złego człowieka jest jego sidłem, ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.
7 The righteous taketh knowledge of the cause of the poor; the wicked understandeth not knowledge.
Sprawiedliwy zważa na sprawę ubogich, [a] niegodziwemu nie zależy na jej poznawaniu.
8 Scornful men set a city in a blaze; but wise men turn away wrath.
Szydercy prowadzą miasto w sidła, ale mądrzy odwracają gniew.
9 If a wise man contendeth with a foolish man, whether he be angry or laugh, there will be no rest.
Jeśli mądry człowiek spiera się z głupim, czy się gniewa, czy się śmieje, nie [ma] pokoju.
10 The men of blood hate him that is sincere; and as for the upright, they seek his life.
Krwiożercy nienawidzą prawego, ale sprawiedliwi szukają jego duszy.
11 A fool spendeth all his spirit; but a wise man stilleth it within him.
Głupi ujawnia cały swój umysł, a mądry zachowuje go na później.
12 If a ruler hearkeneth to falsehood, all his servants are wicked.
Jeśli władca słucha kłamstw, to wszyscy jego słudzy są niegodziwi.
13 The poor man and the oppressor meet together; the LORD giveth light to the eyes of them both.
Ubogi i zdzierca spotykają się, a PAN obu oświeca oczy.
14 The king that faithfully judgeth the poor, his throne shall be established for ever.
Tron króla, który sądzi ubogich według prawdy, będzie umocniony na wieki.
15 The rod and reproof give wisdom; but a child left to himself causeth shame to his mother.
Rózga i upomnienia dają mądrość, a samowolne dziecko przynosi wstyd swojej matce.
16 When the wicked are increased, transgression increaseth; but the righteous shall gaze upon their fall.
Gdy niegodziwi się mnożą, to mnoży się i przestępstwo, lecz sprawiedliwi ujrzą ich upadek.
17 Correct thy son, and he will give thee rest; yea, he will give delight unto thy soul.
Karć swego syna, a da ci odpocząć i przyniesie rozkosz twojej duszy.
18 Where there is no vision, the people cast off restraint; but he that keepeth the law, happy is he.
Gdy nie ma proroctwa, lud ginie, a kto przestrzega prawa, jest błogosławiony.
19 A servant will not be corrected by words; for though he understand, there will be no response.
Sługi nie poprawi się słowami, bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.
20 Seest thou a man that is hasty in his words? there is more hope for a fool than for him.
Widzisz człowieka, który jest pochopny w swoich słowach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
21 He that delicately bringeth up his servant from a child shall have him become master at the last.
Kto czule wychowuje sługę od młodości, na ostatek będzie go miał za syna.
22 An angry man stirreth up strife, and a wrathful man aboundeth in transgression.
Człowiek gniewliwy wszczyna spór, a człowiek porywczy mnoży grzechy.
23 A man's pride shall bring him low; but he that is of a lowly spirit shall attain to honour.
Pycha człowieka poniża go, ale pokorny w duchu dostąpi chwały.
24 Whoso is partner with a thief hateth his own soul: he heareth the adjuration and uttereth nothing.
Wspólnik złodzieja nienawidzi swojej duszy; słyszy przekleństwa, a nie wydaje [go].
25 The fear of man bringeth a snare; but whoso putteth his trust in the LORD shall be set up on high.
Strach przed człowiekiem zastawia sidła, ale kto ufa PANU, będzie bezpieczny.
26 Many seek the ruler's favour; but a man's judgment cometh from the LORD.
Wielu zabiega o względy władcy, ale sąd każdego człowieka pochodzi od PANA.
27 An unjust man is an abomination to the righteous; and he that is upright in the way is an abomination to the wicked.
Bezbożny budzi odrazę w sprawiedliwych, a kto postępuje uczciwie, budzi odrazę w niegodziwych.
