Proverbs 26

1 Like snow in summer, and as rain in harvest, so honor is not fitting for a fool.

Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.

2 Like a fluttering sparrow, like a darting swallow, so the undeserved curse doesn’t come to rest.

Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.

3 A whip is for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the back of fools!

Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.

4 Don’t answer a fool according to his folly, lest you also be like him.

Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.

5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.

Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.

6 One who sends a message by the hand of a fool is cutting off feet and drinking violence.

Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.

7 Like the legs of the lame that hang loose, so is a parable in the mouth of fools.

Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.

8 As one who binds a stone in a sling, so is he who gives honor to a fool.

Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.

9 Like a thorn bush that goes into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.

Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.

10 As an archer who wounds all, so is he who hires a fool or he who hires those who pass by.

Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.

11 As a dog that returns to his vomit, so is a fool who repeats his folly.

Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.

12 Do you see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.

Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.

13 The sluggard says, “There is a lion in the road! A fierce lion roams the streets!”

Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.

14 As the door turns on its hinges, so does the sluggard on his bed.

Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.

15 The sluggard buries his hand in the dish. He is too lazy to bring it back to his mouth.

Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.

16 The sluggard is wiser in his own eyes than seven men who answer with discretion.

Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.

17 Like one who grabs a dog’s ears is one who passes by and meddles in a quarrel not his own.

Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.

18 Like a madman who shoots torches, arrows, and death,

Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;

19 is the man who deceives his neighbor and says, “Am I not joking?”

Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?

20 For lack of wood a fire goes out. Without gossip, a quarrel dies down.

Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.

21 As coals are to hot embers, and wood to fire, so is a contentious man to kindling strife.

Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.

22 The words of a whisperer are as dainty morsels, they go down into the innermost parts.

Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.

23 Like silver dross on an earthen vessel are the lips of a fervent one with an evil heart.

Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.

24 A malicious man disguises himself with his lips, but he harbors evil in his heart.

Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:

25 When his speech is charming, don’t believe him, for there are seven abominations in his heart.

Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:

26 His malice may be concealed by deception, but his wickedness will be exposed in the assembly.

Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.

27 Whoever digs a pit shall fall into it. Whoever rolls a stone, it will come back on him.

Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.

28 A lying tongue hates those it hurts; and a flattering mouth works ruin.

Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.