Sprueche 25

1 Auch dies sind Sprüche Salomos, die aufgezeichnet von den Männern Hizkias, des Herrschers über Juda.

Ook de volgende spreuken zijn van Salomon; ze zijn verzameld door de beambten van Ezekias, den koning van Juda.

2 Für Gott ist's eine Ehre, geheimnisvolle Worte auszusprechen; dagegen ist es eine Ehre für die Könige, Befehle unzweideutig auszugeben.

Het is de glorie van God, iets verborgen te houden, De glorie der koningen, het uit te zoeken.

3 Gleichwie des Himmels Höhe und der Erde Tiefe, so unerforschlich ist auch eines Königs Herz.

Zoals de hoogte der hemelen, en de diepte der aarde, Zo is ook het hart der koningen: ondoorgrondelijk.

4 Entfernt man Schlacken aus dem Silber, dann gelingt dem Goldschmied ein Gefäß.

Worden de slakken uit het zilver verwijderd, Dan slaagt de kunstenaar in zijn werk;

5 Entferne Frevler aus des Königs Dienst, dann hat sein Thron Bestand durch die Gerechtigkeit.

Verjaagt men de bozen uit de tegenwoordigheid van den koning, Dan staat zijn troon door rechtvaardigheid sterk.

6 Vor einem König prunke nicht! Tritt nimmer auf den Platz der Großen!

Dring u niet op bij den koning, En ga niet staan op de plaats van voornamen;

7 Weit besser, daß man zu dir sagt: "Rück doch herauf, hierher!", als daß man dich hinunterrücken läßt vor einem Vornehmern, wie du es selber schon gesehen haben magst.

Het is beter, dat men tot u zegt: "Neem hier plaats, hogerop," Dan dat men u voor een aanzienlijke vernedert. Wat uw ogen hebben gezien,

8 Voreilig fange keinen Streit an! Kannst du noch später etwas machen, wenn dich dein Freund beschämt?

Moet ge niet terstond voor het gerecht gaan brengen; Wat zult ge na afloop doen, Als uw naaste u in het ongelijk heeft gesteld?

9 Hast du mit deinem Freunde Streit, verrate niemals ein Geheimnis einem andern,

Beslecht uw eigen zaak met den naaste, Maar maak daarbij het geheim van een derde niet openbaar;

10 daß er dich nicht verlästre, falls er's hört! Nicht kehrt ja deine üble Nachrede zurück.

Anders zal hij, die het hoort, u beschimpen, En houdt ge voor altijd een slechte naam.

11 Goldenen Äpfeln in Silberschalen gleicht ein Wort, zur rechten Zeit gesprochen.

Gouden vruchten op zilveren schalen: Zijn woorden, te pas gesproken.

12 Ein goldener Ring, ein Schmuck aus feinem Gold, das ist ein weiser Mahner für den aufmerksamen Hörer.

Een gouden ring en een sieraad van edel metaal: Is een wijs vermaner voor een luisterend oor.

13 Wie kühles Eis bei Erntehitze, so kann ein Bote, seinen Auftraggebern treu, das Leben seinem Herrn erhalten.

Als koele sneeuw bij de hitte van de oogst Is een trouwe bode voor hem, die hem stuurt: Hij fleurt zijn meester weer op.

14 Wie Wolken, Wind und doch kein Regen, so ist ein Mann, der mit Geschenken prahlt und sie nicht gibt.

Wolken en wind, en toch geen regen: Dat is iemand, die praalt op een gift, waar toch niets van komt.

15 Durch Milde wird ein Fürst begütigt; die sanfte Rede kann selbst Starres brechen.

Door lankmoedigheid laat een vorst zich vermurwen, Milde taal breekt beenderen stuk.

16 Hast Honig du gefunden, iß soviel, wie du vertragen kannst! Sonst mußt du ihn erbrechen, hast du daran dich übersättigt.

Hebt ge honing gevonden, eet dan niet meer dan ge aan kunt; Anders staat het u tegen, en geeft ge het over.

17 Laß deinen Fuß im Hause deines Nächsten selten sein, daß er nicht deiner überdrüssig werde und dich gleichgültig behandle!

Kom niet te dikwijls in het huis van uw naaste; Anders krijgt hij genoeg van u, en gaat hij u haten.

18 Was Keule und was Schwert und was ein scharfer Pfeil, das ist der Mensch, der gegen seinen Nächsten auftritt als ein falscher Zeuge.

Een knots, een zwaard en een scherpe pijl: Is iemand, die valse getuigenis geeft tegen zijn naaste.

19 Ein böser Zahn, ein kranker Fuß: das ist ein falscher Freund, auf den man sich verläßt am Tag der Not!

Een slechte tand en een zwikkende voet: Is de steun van een trouweloze in moeilijke tijden.

20 Wie einer, der an kaltem Tag den Rock auszieht, wie Essig auf das Natron wirkt, ist einer, der mit Singenden bei traurigem Gemüte singt.

Als azijn op hoofdzeer Zo werkt het zingen van liederen op een slecht humeur.

21 Wenn's deinen Hasser hungert, speise ihn mit Brot! Und wenn's ihn dürstet, tränke ihn mit Wasser!

Heeft uw vijand honger, geef hem brood te eten, Heeft hij dorst, laat hem water drinken;

22 Denn damit scharrst du glühende Kohlen auf sein Haupt; der Herr vergilt es dir.

Zo stapelt ge vurige kolen op zijn hoofd, En Jahweh zal het u vergelden.

23 Der Nordwind hemmt den Regen, verdrießliches Gesicht die Zunge der Verleumdung.

Noordenwind brengt een stortvloed, Een geniepige tong maakt boze gezichten.

24 Viel lieber in dem Winkel eines Daches ruhen, als ein gemeinsames Haus mit einem Weib, das zänkisch ist!

Beter te wonen op de punt van het dak, Dan met een snibbige vrouw in de echtelijke woning.

25 Was für die durstige Seele frisches Wasser, ist gute Nachricht aus der Ferne.

Een koele dronk voor een dorstige keel: Is goede tijding uit een ver land.

26 Getrübter Born, verderbte Quelle, das ist ein Frommer, der vor einem Frevler weicht.

Een bedorven bron, een vervuilde wel: Is een rechtvaardige, die voor den boze wankelt.

27 Nicht gut ist, zuviel Honig zu verzehren; in Menge davon zu erbrechen, eine Buße.

Te veel honing eten is niet gezond; Wees daarom spaarzaam met vleiende woorden.

28 Was eine offne, mauerlose Stadt, das ist ein Mann, dem Selbstbeherrschung fehlt.

Als een stad met een bres, zonder muren: Is iemand zonder zelfbeheersing.