Sprueche 18

1 Wer sich absondert, der sucht, was ihn gelüstet, und setzt sich wider alles, was gut ist.

Samolub szuka tego, co mu się podoba, i wtrąca się w każdą sprawę.

2 Ein Narr hat nicht Lust am Verstand, sondern kundzutun, was in seinem Herzen steckt.

Głupi nie ma upodobania w rozumie, lecz w tym, co serce mu objawia.

3 Wo der Gottlose hin kommt, da kommt Verachtung und Schmach mit Hohn.

Gdy przychodzi niegodziwy, przychodzi też pogarda, a z hańbą urąganie.

4 Die Worte in eines Mannes Munde sind wie tiefe Wasser, und die Quelle der Weisheit ist ein voller Strom.

Słowa ust człowieka są jak głębokie wody, a źródło mądrości jak płynący potok.

5 Es ist nicht gut, die Person des Gottlosen achten, zu beugen den Gerechten im Gericht.

Niedobrze przez wzgląd na osobę niegodziwą krzywdzić sprawiedliwego w sądzie.

6 Die Lippen des Narren bringen Zank, und sein Mund ringt nach Schlägen.

Wargi głupiego wchodzą w spór, a jego usta wołają o razy.

7 Der Mund des Narren schadet ihm selbst, und seine Lippen fangen seine eigene Seele.

Usta głupiego [są] jego zgubą, a jego wargi sidłem jego duszy.

8 Die Worte des Verleumders sind Schläge und gehen einem durchs Herz.

Słowa plotkarza są jak rany i przenikają do głębi wnętrzności.

9 Wer lässig ist in seiner Arbeit, der ist ein Bruder des, der das Seine umbringt.

Kto jest niedbały w pracy, jest bratem marnotrawcy.

10 Der Name des HERRN ist ein festes Schloß; der Gerechte läuft dahin und wird beschirmt.

Imię PANA [jest] potężną wieżą, sprawiedliwy ucieka do niej i jest bezpieczny.

11 Das Gut des Reichen ist ihm eine feste Stadt und wie hohe Mauern in seinem Dünkel.

Zamożność bogacza [jest] jego warownym miastem i jak wysoki mur w jego wyobrażeniu.

12 Wenn einer zu Grunde gehen soll, wird sein Herz zuvor stolz; und ehe man zu Ehren kommt, muß man zuvor leiden.

Przed upadkiem serce człowieka jest wyniosłe, a chwałę poprzedza pokora.

13 Wer antwortet ehe er hört, dem ist's Narrheit und Schande.

Kto odpowiada, zanim wysłucha, [ujawnia] głupotę i [ściąga na] siebie hańbę.

14 Wer ein fröhlich Herz hat, der weiß sich in seinem Leiden zu halten; wenn aber der Mut liegt, wer kann's tragen?

Duch człowieka zniesie jego chorobę, ale któż zniesie strapionego ducha?

15 Ein verständiges Herz weiß sich vernünftig zu halten; und die Weisen hören gern, wie man vernünftig handelt.

Serce rozumnego zdobywa wiedzę, a ucho mądrych szuka wiedzy.

16 Das Geschenk des Menschen macht ihm Raum und bringt ihn vor die großen Herren.

Dar człowieka toruje mu drogę i prowadzi go przed wielkich.

17 Ein jeglicher ist zuerst in seiner Sache gerecht; kommt aber sein Nächster hinzu, so findet sich's.

Ten, który jest pierwszy w swojej sprawie, [zdaje się] sprawiedliwy, ale przychodzi jego bliźni i sprawdza go.

18 Das Los stillt den Hader und scheidet zwischen den Mächtigen.

Los kładzie kres sporom i rozstrzyga między możnymi.

19 Ein verletzter Bruder hält härter den eine feste Stadt, und Zank hält härter denn Riegel am Palast.

Brat obrażony [trudniejszy do zdobycia] niż warowne miasto, a spory są jak rygle w zamku.

20 Einem Mann wird vergolten, darnach sein Mund geredet hat, und er wird gesättigt von der Frucht seiner Lippen.

Owocem swoich ust nasyci człowiek swoje wnętrze, nasyci się plonem swych warg.

21 Tod und Leben steht in der Zunge Gewalt; wer sie liebt, der wird von ihrer Frucht essen.

Śmierć i życie są w mocy języka, a kto go miłuje, spożyje jego owoc.

22 Wer eine Ehefrau findet, der findet etwas Gutes und kann guter Dinge sein im HERRN.

Kto znalazł żonę, znalazł coś dobrego i dostąpił łaski od PANA.

23 Ein Armer redet mit Flehen, ein Reicher antwortet stolz.

Ubogi prosi pokornie, ale bogaty odpowiada surowo.

24 Ein treuer Freund liebt mehr uns steht fester bei denn ein Bruder.

Człowiek, który ma przyjaciół, musi obchodzić się z nimi po przyjacielsku, a jest przyjaciel, który przylgnie bardziej niż brat.