Proverbi 1
1 I PROVERBI di Salomone, figliuolo di Davide, Re d'Israele;
Fjalët e urta të Salomonit, birit të Davidit, mbret i Izraelit,
2 Per conoscere sapienza ed ammaestramento, Per intendere i detti di senno;
për të njohur diturinë dhe për të mësuar gjykimet e mënçura;
3 Per ricevere ammaestramento di buon senno, Di giustizia, di giudicio e di dirittura;
për të ditur si të veprosh me urti, me drejtësi, me gjykim dhe ndershmëri,
4 Per dare avvedimento a' semplici. [E] conoscenza, ed accorgimento a' fanciulli.
për t’u dhënë shkathtësi njerëzve të thjeshtë, njohje dhe reflektim të riut.
5 Il savio [li] udirà, e [ne] accrescerà la [sua] scienza; E l'[uomo] intendente [ne] acquisterà buoni consigli, e governo;
I urti do të dëgjojë dhe do të rritë diturinë e tij; njeriu i zgjuar do të përfitojë këshilla të urta,
6 Per comprender le sentenze ed i bei motti, Le parole de' savi ed i lor detti oscuri.
për të kuptuar një sentencë dhe një enigmë, fjalët e të urtëve dhe thëniet e tyre të errëta.
7 IL timor del Signore [è] il capo della scienza; [Ma] gli stolti sprezzano la sapienza e l'ammaestramento.
Frika e Zotit është fillimi i njohjes; por njerëzit e pamend përçmojnë diturinë dhe arsimin.
8 Ascolta, figliuol mio l'ammaestramento di tuo padre; E non lasciar l'insegnamento di tua madre;
Dëgjo, o biri im, mësimet e atit tënd dhe mos i lër pas dore mësimet e nënes sate,
9 Perciocchè saranno un fregio grazioso al tuo capo, E collane al tuo collo.
sepse janë një nur që zbukuron kokën tënde dhe një stoli në qafën tënde.
10 Figliuol mio, se i peccatori ti vogliono sedurre, Non acconsentir [loro].
Biri im, në qoftë se mëkatarët duan të të mashtrojnë, mos prano,
11 Se dicono: Vieni con noi, poniamo agguati al sangue, Insidiamo di nascosto l'innocente impunitamente;
në qoftë se thonë: “Eja me ne; kemi ngritur një pritë për të derdhur gjak; i ngritëm gracka të pafajmit pa ndonjë shkak;
12 Tranghiottiamoli tutti vivi, come il sepolcro; E tutti intieri, a guisa di quelli che scendono nella fossa; (Sheol h7585)
le t’i kapërdimë të gjallë, ashtu si Sheoli, tërësisht si ata që zbresin në gropë; (Sheol h7585)
13 Noi troveremo ogni [sorte di] preziosi beni, Noi empieremo le nostre case di spoglie;
ne do të gjejmë lloj-lloj pasurish të çmueshme, do t’i mbushim shtëpitë tona me plaçka;
14 Tu trarrai la tua sorte con noi; Fra noi [non] vi sarà [che] una sola borsa;
ti do ta hedhësh në short pjesën tënde me ne, dhe të gjithë ne do të kemi një qese të vetme”;
15 Figliuol mio, non inviarti con loro; Rattieni il tuo piè dal lor sentiero.
biri im, mos shko me ta në po atë rrugë, ndale hapin nga shtegu i tyre,
16 Perciocchè i lor piedi corrono al male, E si affrettano a spandere il sangue.
sepse këmbët e tyre turren drejt së keqes dhe ata nxitojnë të derdhin gjak.
17 Perciocchè invano si tende la rete Dinanzi agli occhi d'ogni uccello;
Shtrihet më kot rrjeta përpara çdo lloji zogjsh;
18 Ma essi pongono agguati al lor [proprio] sangue, Ed insidiano nascosamente l'anima loro.
por këta kurdisin prita kundër gjakut të vet dhe ngrenë kurthe kundër vetë jetës së tyre.
19 Tali [sono] i sentieri d'ogni uomo dato all'avarizia; Ella coglie l'anima di coloro in cui ella si trova.
Të tilla janë rrugët e çdo njeriu të etur për pasuri; ajo ia heq jetën atyre që e kanë.
20 LA somma Sapienza grida di fuori; Ella fa sentir la sua voce per le piazze;
Dituria bërtet nëpër rrugë, zëri i saj dëgjohet nëpër sheshe;
21 Ella grida in capo de' luoghi delle turbe; Ella pronunzia i suoi ragionamenti nell'entrate delle porte, nella città,
ajo thërret në vendet ku ka turma dhe ligjëron në hyrje të portave të qytetit;
22 [Dicendo: ] Infino a quando, o scempi, amerete la scempietà? Ed [infino a quando] gli schernitori prenderanno piacere in ischernire, Ed i pazzi avranno in odio la scienza?
“Deri kur, o njerëz të thjeshtë, do t’ju pëlqejë thjeshtësia dhe tallësit do të kënaqen duke u tallur dhe budallenjtë do të urrejnë dijen?
23 Convertitevi alla mia riprensione; Ecco, io vi sgorgherò lo spirito mio; Io vi farò assapere le mie parole.
Ejani në vete nga qortimi im; ja, unë do të derdh mbi ju Frymën time dhe do t’ju bëj të njohura fjalët e mia.
24 Perciocchè io ho gridato, e voi avete ricusato [di ascoltare]; Io ho distesa la mano, e niuno ha porto attenzione;
Sepse unë thirra dhe ju nuk keni dashur, shtriva dorën time dhe askush prej jush nuk i kushtoi vëmendje,
25 Ed avete lasciato ogni mio consiglio, E non avete gradita la mia correzione;
përkundrazi hodhët poshtë të gjitha këshillat e mia dhe nuk pranuat ndreqjen time,
26 Io altresì riderò della vostra calamità; Io mi farò beffe, quando il vostro spavento sarà venuto;
edhe unë do të qesh me fatkeqësinë tuaj, do të tallem kur të vijë ajo që ju druani,
27 Quando il vostro spavento sarà venuto, a guisa di ruina, E la vostra calamità sarà giunta, a guisa di turbo; Quando angoscia e distretta vi sarà sopraggiunta.
kur ajo që druani të vijë si një furtunë, dhe fatkeqësia juaj të vijë si një stuhi, kur t’ju mbulojnë fatkeqësia dhe ankthi.
28 Allora essi grideranno a me, ma io non risponderò; Mi ricercheranno sollecitamente, ma non mi troveranno;
Atëherë ata do të më thërrasin mua, por unë nuk do të përgjigjem; do të më kërkojnë me kujdes, por nuk do të më gjejnë.
29 Perciocchè hanno odiata la scienza, E non hanno eletto il timor del Signore;
Sepse kanë urryer dijen dhe nuk kanë zgjedhur frikën e Zotit,
30 E non hanno gradito il mio consiglio, [Ed] hanno disdegnata ogni mia correzione.
nuk kanë dashur të pranojnë këshillën time dhe kanë përbuzur të gjitha qortimet e mia.
31 Perciò mangeranno del frutto delle lor vie, E saranno saziati de' lor consigli.
Prandaj do të hanë frytin e sjelljes së tyre dhe do të ngopen me këshillat e tyre.
32 Perciocchè lo sviamento degli scempi li uccide, E l'error degli stolti li fa perire.
Sepse përdalja e njerëzve të thjeshtë i vret dhe qetësia e rreme e budallenjve i zhduk;
33 Ma chi mi ascolta abiterà in sicurtà, E viverà in riposo, fuor di spavento di male.
por ai që më dëgjon do të banojë një vend të sigurt, do të jetë me të vërtetë i qetë, pa frikë nga çfarëdo e keqe”.
