لۆقا 1

1 ئەی ساوفیلۆسی پایەبەرز، زۆر کەس هەستان بە داڕشتنی چیرۆکی ئەو شتانەی لەلای ئێمە هاتنە دی،

As a number of attempts have been made to put together in order an account of those events which took place among us,

2 وەک ئەوەی لەلایەن ئەوانەوە پێمان گەیشت کە لە سەرەتاوە شایەتحاڵ و خزمەتکاری پەیامەکە بوون.

As they were handed down to us by those who saw them from the first and were preachers of the word,

3 لەدوای ئەوەی من لە سەرەتاوە پشکنینێکی وردم بۆ هەموو شتێک کرد، ئێستاش بە باشم زانی بە ڕیزبەندی بۆت بنووسم،

It seemed good to me, having made observation, with great care, of the direction of events in their order, to put the facts in writing for you, most noble Theophilus;

4 تاکو لە ڕاستی ئەو قسانە دڵنیابی کە فێرکراوی.

So that you might have certain knowledge of those things about which you were given teaching.

5 لەو سەردەمەی هێرۆدسی باوک پاشای یەهودیا بوو، کاهینێک لە نۆرەی نەوەی ئەبیا هەبوو کە ناوی زەکەریا بوو، ئەلیساباتی ژنیشی لە نەوەی هارون بوو.

In the days of Herod, king of Judaea, there was a certain priest, by name Zacharias, of the order of Abijah; and he had a wife of the family of Aaron, and her name was Elisabeth.

6 هەردووکیان لەبەرچاوی خودا ڕاستودروست بوون، بێ گلەیی بوون لە پەیڕەوکردنی هەموو ڕاسپاردە و حوکمەکانی یەزدان.

They were upright in the eyes of God, keeping all the rules and orders of God, and doing no wrong.

7 بەڵام منداڵیان نەدەبوو، چونکە ئەلیسابات نەزۆک بوو، هەردووکیشیان بە ساڵدا چووبوون.

And they were without children, because Elisabeth had never given birth, and they were at that time very old.

8 کاتێک زەکەریا لە نۆرەی کۆمەڵەکەی خۆیدا کاروباری کاهینیێتی جێبەجێ دەکرد لەبەردەم خودا،

Now it came about that in his turn he was acting as priest before God,

9 بەگوێرەی نەریتی کاهینیێتی، تیروپشکی کەوتە سەر تاکو بچێتە ناو پەرستگای یەزدان و بخوور بسووتێنێت.

And as was the way of the priests, he had to go into the Temple to see to the burning of perfumes.

10 لە کاتی سووتانی بخوورەکەدا، خەڵکی هەموو لە دەرەوە نوێژیان دەکرد.

And all the people were offering prayers outside, at the time of the burning of perfumes.

11 لەوێ فریشتەیەکی یەزدانی بۆ دەرکەوت، لەلای ڕاستی قوربانگای بخوور ڕاوەستابوو.

And he saw an angel of the Lord in his place on the right side of the altar.

12 کاتێک زەکەریا فریشتەکەی بینی، پەشۆکا و ترسی لێ نیشت.

And Zacharias was troubled when he saw him, and fear came on him.

13 بەڵام فریشتەکە پێی گوت: «زەکەریا مەترسە، چونکە پاڕانەوەکەت بیسترا، ئەلیساباتی ژنیشت کوڕێکی بۆت دەبێت و ناوی لێ دەنێیت یەحیا.

But the angel said, Have no fear, Zacharias, for your prayer has come to the ears of God, and your wife Elisabeth will have a son, and his name will be John.

14 ئەو دەبێتە مایەی خۆشی و شادی بۆ تۆ، زۆر کەس بە لەدایکبوونی دڵخۆش دەبن،

And you will be glad and have great delight; and numbers of people will have joy at his birth.

15 چونکە ئەو لەبەرچاوی یەزدان دەبێتە کەسێکی مەزن و پایەبەرز. هەرگیز شەراب و مەی ناخواتەوە. لە سکی دایکییەوە پڕدەبێت لە ڕۆحی پیرۆز و

For he will be great in the eyes of the Lord; he will not take wine or strong drink; and he will be full of the Spirit of God from his birth.

16 زۆر لە ڕۆڵەکانی ئیسرائیل بۆ لای یەزدانی پەروەردگاری خۆیان دەگەڕێنێتەوە.

And through him great numbers of the children of Israel will be turned to the Lord their God.

17 بە ڕۆح و توانای ئەلیاسەوە پێش یەزدان دەکەوێت، تاکو دڵی باوکان بۆ لای منداڵەکان ڕابکێشێت و یاخیبووانیش بۆ لای دانایی ڕاستودروستان بگەڕێنێتەوە، بۆ ئەوەی گەلێکی ئامادە بۆ یەزدان پێکبهێنێت.»

And he will go before his face in the spirit and power of Elijah, turning the hearts of fathers to their children, and wrongdoers to the way of righteousness; to make ready a people whose hearts have been turned to the Lord.

18 زەکەریاش بە فریشتەکەی گوت: «چۆن لەمە دڵنیا بم، چونکە خۆم پیرم و ژنەکەشم بە ساڵدا چووە؟»

And Zacharias said to the angel, How may I be certain of this? For I am an old man, and my wife is far on in years.

19 فریشتەکە وەڵامی دایەوە: «من جبرائیلم لەبەردەم خودا ڕادەوەستم، نێردراوم تاکو لەگەڵت بدوێم و ئەم مژدەیەت بدەمێ.

And the angel, answering, said, I am Gabriel, whose place is before God; I have been sent to say these words to you and to give you this good news.

20 ئەوەتا لە ئێستاوە تۆ لاڵ دەبیت و توانای قسەکردنت نامێنێت هەتا ئەو ڕۆژەی ئەم شتانە ڕوودەدەن، چونکە باوەڕت بە قسەکەم نەکرد، ئەوەی لە کاتی خۆیدا دێتە دی.»

Now, see, you will be without voice or language till the day when these things come about, because you had not faith in my words, which will have effect at the right time.

21 خەڵکەکە چاوەڕوانی زەکەریایان دەکرد و سەرسام ببوون لە دواکەوتنی لەناو پەرستگادا.

And the people were waiting for Zacharias and were surprised because he was in the Temple for such a long time.

22 کاتێک هاتە دەرەوە نەیتوانی لەگەڵیان بدوێت، جا زانییان کە لە پەرستگادا بینینێکی بۆ ئاشکرا کراوە، چونکە بە ئیشارەت لەگەڵیان دەدوا و بە لاڵی مایەوە.

And when he came out he was not able to say anything, and they saw that he had seen a vision in the Temple; and he was making signs to them without words.

23 کاتێک ڕۆژانی خزمەتکردنەکەی تەواوبوو، گەڕایەوە ماڵ.

And when the days of his work in the Temple were ended, he went back to his house.

24 دوای ئەو ڕۆژانە، ئەلیساباتی ژنی سکی پڕبوو، پێنج مانگ خۆی شاردەوە و دەیگوت:

After that time, Elisabeth, being certain that she was to become a mother, kept herself from men's eyes for five months, saying,

25 «یەزدان ئەمەی بۆ کردم، لەم ڕۆژانەدا چاکەی خۆی نیشان دا و ئابڕووی منی لەنێو خەڵکدا کڕییەوە.»

The Lord has done this to me, for his eyes were on me, to take away my shame in the eyes of men.

26 کاتێک ئەلیسابات سکی شەش مانگ‏‏ بوو، خودا جبرائیلی فریشتەی نارد بۆ شارێک لە ناوچەی جەلیل کە ناوی ناسیرە بوو،

Now in the sixth month the angel Gabriel was sent from God to a town in Galilee, named Nazareth,

27 بۆ لای پاکیزەیەک کە دەستگیرانی پیاوێک بوو لە بنەماڵەی داود بە ناوی یوسف، ناوی پاکیزەکەش مریەم بوو.

To a virgin who was to be married to a man named Joseph, of the family of David; and the name of the virgin was Mary.

28 جبرائیل هاتە لای مریەم و گوتی: «سڵاو، ئەی ئەو کەسەی نیعمەتی خودات بەسەردا ڕژاوە، یەزدانت لەگەڵە.»

And the angel came in to her and said, Peace be with you, to whom special grace has been given; the Lord is with you.

29 بەڵام ئەو بە پەیامەکە زۆر شێوا و بیری کردەوە دەبێت ئەمە چ جۆرە سڵاوێک بێت.

But she was greatly troubled at his words, and said to herself, What may be the purpose of these words?

30 فریشتەکە پێی گوت: «مەترسە مریەم، چونکە لەلای خودا ڕەزامەندیت بەدەستهێنا.

And the angel said to her, Have no fear, Mary, for you have God's approval.

31 ئەوەتا سکت دەبێت و کوڕێکت دەبێت ناوی لێ دەنێیت عیسا.

And see, you will give birth to a son, and his name will be Jesus.

32 پایەبەرز دەبێت و بە کوڕی خودای هەرەبەرز ناودەبردرێت، خودای پەروەردگاریش تەختی داودی باوکی پێدەداتەوە.

He will be great, and will be named the Son of the Most High: and the Lord God will give him the kingdom of David, his father:

33 هەتاهەتایە حوکمڕانی نەوەی یاقوب دەکات، شانشینەکەشی کۆتایی نایەت.» (aiōn g165)

He will have rule over the house of Jacob for ever, and of his kingdom there will be no end. (aiōn g165)

34 بەڵام مریەم بە فریشتەکەی گوت: «ئەمە چۆن دەبێت، کە من هێشتا پاکیزەم؟»

And Mary said to the angel, How may this be, because I have had no knowledge of a man?

35 فریشتەکە وەڵامی دایەوە: «ڕۆحی پیرۆز دێتە سەرت و هێزی خودای هەرەبەرز دەبێتە سایەی سەرت. لەبەر ئەوە ئەو پیرۆزەی لێت دەبێت بە کوڕی خودا ناودەبردرێت.

And the angel in answer said to her, The Holy Spirit will come on you, and the power of the Most High will come to rest on you, and so that which will come to birth will be named holy, Son of God.

36 ئەوەتا ئەلیساباتی خزمیشت بەو پیرییە سکی پڕە بە کوڕێک. ئەوەی پێیان دەگوت نەزۆک سکی شەش مانگە،

Even now Elisabeth, who is of your family, is to be a mother, though she is old: and this is the sixth month with her who was without children.

37 چونکە هیچ شتێک لەلای خودا مەحاڵ نییە.»

For there is nothing which God is not able to do.

38 مریەم گوتی: «ئەوەتا من کارەکەری یەزدانم. ئەوەی تۆ دەیفەرموویت با بێتە دی.» فریشتەکەش بەجێی هێشت.

And Mary said: I am the servant of the Lord; may it be to me as you say. And the angel went away.

39 لەو ڕۆژانەدا، مریەم هەستا و خێرا بۆ شارۆچکەیەک چوو لە ناوچە شاخاوییەکانی هەرێمی یەهودیا.

Then Mary got up and went quickly into the high lands, to a town of Judah;

40 چووە ماڵی زەکەریا و سڵاوی لە ئەلیسابات کرد.

And went into the house of Zacharias and took Elisabeth in her arms.

41 کاتێک ئەلیسابات گوێی لە سڵاوەکەی مریەم بوو، منداڵەکە لە سکیدا کەوتە جوڵەجوڵ و ئەلیسابات پڕبوو لە ڕۆحی پیرۆز.

And when the voice of Mary came to the ears of Elisabeth, the baby made a sudden move inside her; then Elisabeth was full of the Holy Spirit,

42 ئەلیسابات بە دەنگێکی بەرز هاواری کرد: «لەنێو ژناندا بەرەکەتداریت، بەرهەمی سکت بەرەکەتدار دەبێت!

And she said with a loud voice: May blessing be on you among women, and a blessing on the child of your body.

43 بۆ من کێم تاکو دایکی گەورەکەم بێت بۆ لام؟

How is it that the mother of my Lord comes to me?

44 چونکە هەرکە دەنگی سڵاوەکەت بەر گوێم کەوت، منداڵەکە لە خۆشیدا لە سکمدا هەڵبەزییەوە.

For, truly, when the sound of your voice came to my ears, the baby in my body made a sudden move for joy.

45 خۆزگە دەخوازرێت بەوەی باوەڕی هێناوە کە لە یەزدانەوە چی پێ گوتراوە دێتە دی.»

Happy will she be who had faith that the things which the Lord has said to her will be done.

46 مریەمیش گوتی: «گیانم ستایشی یەزدان دەکات،

And Mary said: My soul gives glory to God;

47 ڕۆحم بە خودای ڕزگارکەرم دڵشادە،

My spirit is glad in God my Saviour.

48 چونکە سەیری بێفیزی کارەکەرەکەی کرد. ئەوەتا لە ئێستاوە هەموو نەوەکان خۆزگە بە من دەخوازن،

For he has had pity on his servant, though she is poor and lowly placed: and from this hour will all generations give witness to the blessing which has come to me.

49 چونکە توانادار کاری گەورەی بۆ من ئەنجام دا، پیرۆزە ناوی ئەو.

For he who is strong has done great things for me; and holy is his name.

50 بەزەییەکەی بۆ ئەوانەیە کە لێی دەترسن، نەوە دوای نەوە.

His mercy is for all generations in whom is the fear of him.

51 بە بازووی کاری بەهێزی ئەنجام دا، ئەوانەی بە بۆچوونەکانی دڵیان لووتبەرز بوون، پەرتوبڵاوی کردنەوە.

With his arm he has done acts of power; he has put to flight those who have pride in their hearts.

52 تەختی توانادارەکانی سەرەوژێر کردووە و بێفیزەکانی بڵند کردەوە.

He has put down kings from their seats, lifting up on high the men of low degree.

53 برسییەکانی لە خێروبێر تێر کرد، دەوڵەمەندانی بە دەستی بەتاڵ ڕەوانە کردەوە.

Those who had no food he made full of good things; the men of wealth he sent away with nothing in their hands;

54 بە یارمەتیدانی گەلی ئیسرائیلی بەندەی خۆی هەتاهەتایە بەزەییەکەی بەبیر هێنایەوە

His help he has given to Israel, his servant, so that he might keep in mind his mercy to Abraham and his seed for ever,

55 لەگەڵ ئیبراهیم و نەوەکەی، هەروەک بەڵێنی بە باوباپیرانمان دا.» (aiōn g165)

As he gave his word to our fathers. (aiōn g165)

56 مریەم لەلای ئەلیسابات نزیکەی سێ مانگ مایەوە، پاشان گەڕایەوە بۆ ماڵەکەی خۆی.

And Mary was with her for about three months and then went back to her house.

57 ئەلیسابات کاتی منداڵبوونی هات و کوڕێکی بوو.

Now it was time for Elisabeth to give birth, and she had a son.

58 جا دراوسێ و خزمانی بیستیان یەزدان دەرگای بەزەیی فراوانی خۆی بۆ کردووەتەوە، لەگەڵی شادمان بوون.

And it came to the ears of her neighbours and relations that the Lord had been very good to her, and they took part in her joy.

59 لە ڕۆژی هەشتەمدا بۆ خەتەنەکردنی منداڵەکە هاتن، لەسەر ناوی باوکی ناویان لێنا زەکەریا.

And on the eighth day they came to see to the circumcision of the child, and they would have given him the name of Zacharias, his father's name;

60 بەڵام دایکی گوتی: «نەخێر، ناوی دەنرێت یەحیا.»

But his mother made answer and said, No, his name is John.

61 پێیان گوت: «کەس لە خزمانت بەم ناوە ناونەنراوە.»

And they said, Not one of your relations has that name.

62 ئینجا ئاماژەیان بۆ باوکی کرد، دەیەوێت چ ناوێکی لێ بنێت.

And they made signs to his father, to say what name was to be given to him.

63 تەختەیەکی داوا کرد و لەسەری نووسی: «ناوی یەحیایە.» هەموو سەرسام بوون.

And he sent for writing materials and put down: His name is John; and they were all surprised.

64 دەستبەجێ دەم و زمانی زەکەریا کرایەوە، دەستی کرد بە قسەکردن و ستایشی خودا.

And straight away his mouth was open and his tongue was free and he gave praise to God.

65 هەموو دراوسێکانیان ترسیان لێ نیشت و لە سەراپای ناوچە شاخاوییەکانی یەهودیا هەموو ئەم شتانە بوون بە قسە و باسی سەر زاری خەڵکی.

And fear came on all those who were living round about them: and there was much talk about all these things in all the hill-country of Judaea.

66 هەموو ئەوانەی ئەم باسەیان بیست لە دڵی خۆیاندا گوتیان: «ئایا ئەم منداڵە دەبێتە چی؟» چونکە دەستی یەزدانی لەگەڵ بوو.

And all who had word of them kept them in their minds and said, What will this child be? For the hand of the Lord was with him.

67 زەکەریای باوکیشی پڕبوو لە ڕۆحی پیرۆز و پێشبینی کرد و گوتی:

And his father, Zacharias, was full of the Holy Spirit, and with the voice of a prophet said these words:

68 «ستایش بۆ یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل، چونکە گەلەکەی بەسەرکردەوە و کڕییەوە.

Praise be to the Lord, the God of Israel, for he has come to his people and made them free,

69 هێزی ڕزگاریمانی هەستاندەوە، لە بنەماڵەی داودی بەندەی،

Lifting up a horn of salvation for us in the house of his servant David,

70 وەک چۆن لە کۆنەوە لە ڕێگەی پێغەمبەرە پیرۆزەکانییەوە دواوە، (aiōn g165)

(As he said, by the mouth of his holy prophets, from the earliest times, ) (aiōn g165)

71 بۆ ڕزگاربوون لە دەست دوژمنان و هەموو ناحەزانمان،

Salvation from those who are against us, and from the hands of those who have hate for us;

72 هەروەها بۆ بەخشینی بەزەیی بە باوباپیرانمان و پەیوەستبوون بە پەیمانە پیرۆزەکەی،

To do acts of mercy to our fathers and to keep in mind his holy word,

73 واتە ئەو سوێندەی کە بۆ ئیبراهیمی باپیرە گەورەمانی خوارد:

The oath which he made to Abraham, our father,

74 کە ئێمە لە دەست دوژمن ڕزگارمان بێت و بێ ترس ئەو بپەرستین،

That we, being made free from the fear of those who are against us, might give him worship,

75 هەموو ڕۆژانی ژیانمان بە پیرۆزی و ڕاستودروستی لەبەردەمیدا بین.

In righteousness and holy living before him all our days.

76 «تۆش ئەی منداڵ، بە پێغەمبەری خودای هەرەبەرز ناودەبردرێیت، چونکە پێش یەزدان دەکەویت، تاکو ڕێگای بۆ ئامادە بکەیت،

And you, child, will be named the prophet of the Most High: you will go before the face of the Lord, to make ready his ways;

77 تاکو بە گەلەکەی ڕابگەیەنیت بە لێخۆشبوونی گوناهەکانیان ڕزگاریان دەبێت،

To give knowledge of salvation to his people, through the forgiveness of sins,

78 بەهۆی بەزەییە بەسۆزەکەی خودامانەوە، کە بەهۆیەوە ڕووناکی لە بەرزاییەوە بەسەرماندا دەدرەوشێتەوە،

Because of the loving mercies of our God, by which the dawn from heaven has come to us,

79 تاکو بەسەر ئەوانەی لە تاریکی و لە سێبەری مەرگدا دانیشتوون بدرەوشێتەوە، بۆ ئەوەی پێیەکانمان بە ڕێگای ئاشتیدا ببات.»

To give light to those in dark places, and in the shade of death, so that our feet may be guided into the way of peace.

80 منداڵەکەش گەشەی دەکرد و لە ڕۆحدا بەهێز دەبوو، لە‏ چۆڵەوانی مایەوە هەتا ئەو ڕۆژەی کە خۆی بۆ گەلی ئیسرائیل دەرخست.

And the child became tall, and strong in spirit; and he was living in the waste land till the day when he came before the eyes of Israel.

The Annunciation