Mateusza 10
1 Pewnego dnia Jezus przywołał dwunastu uczniów i dał im władzę uwalniania ludzi od złych duchów i uzdrawiania wszelkich chorób i dolegliwości.
Yesu wutela minlonguki miandi kumi mi miodi ayi wuba vana lulendo lukukila ziphevi zimbimbi ayi lu belusila bimbevo bioso ayi ziphasi zioso.
2 Byli to: Szymon (zwany też Piotrem) i Andrzej—jego brat, Jakub i Jan—synowie Zebedeusza,
Mazina ma kumi bamvuala buadi mawu mama: wutheti Simoni baba ntedilanga Piela bosi khombꞌandi Andele. Zaki muana Zebede ayi khombꞌandi Yowani.
3 Filip, Bartłomiej, Tomasz, Mateusz (poborca podatkowy), Jakub—syn Alfeusza, Tadeusz,
Filipi ayi Balitelemi; Toma ayi Matayi mfutisi wu phaku Zaki muana Alafayi ayi Tade.
4 Szymon Gorliwy i Judasz z Kariotu—ten, który później wydał Jezusa.
Simoni wuba mu dingumba di bazeloti ayi Yuda Isikalioti mutu wusumbisa Yesu.
5 Tych dwunastu uczniów Jezus posłał, dając im następujące wskazówki: —Nie chodźcie do pogan ani do miast Samarii.
Baba kumi batu buadi bawu Yesu katuma bu kamana ku bavana zithumunu ziazi: —Lubika kuenda mu zitsi zi bapakanu ayi lubika kota kadi mu divula dimosi di basi Samali.
6 Idźcie jedynie do Izraelitów, którzy jak zagubione owce odeszli od Boga.
Vayi yendanu kuidi mamemi ma zimbala ma Iseli.
7 Mówcie im: „Nadchodzi królestwo niebieskie!”.
Koso buangu lunkuenda lulonga ti Kipfumu ki Diyilu kifikimini.
8 Uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie zmarłych, leczcie trędowatych i uwalniajcie od demonów. Róbcie to za darmo, bo za darmo to otrzymaliście!
Lubelusa batu bambela, lufulukisa bafua, luvedisa bankua buazi, lukuka ziphevi zimbimbi. Luvana mu phamba bila mu phamba mamveno lubakidi.
9 Nie bierzcie ze sobą pieniędzy,
Lubika nata nolo, palata ayi zimbongo, mu ziphosi zieno.
10 torby z zapasową odzieżą i obuwiem ani laski podróżnej. Ten bowiem, kto pracuje, powinien otrzymać to, co mu się należy.
Lubika nata sakosi yi nzietolo, kadi nata kikhutu kiviakisa kadi sapatu, kadi nti, bila “kisadi kafueti baka bidia biandi.”
11 Wchodząc do jakiegoś miasta lub wsi, dowiedzcie się, kto tam jest godnym człowiekiem. Pozostańcie u niego aż do opuszczenia tej miejscowości.
Thangu lunkota mu divula voti mu buala bumosi, lutomba mutu widi wufuana mu kuluyakula ayi luvuanda kuidi niandi nate luela botuka muna.
12 Wchodząc do jego domu, pozdrówcie tych, którzy w nim mieszkają.
Thangu lukotidi mu nzo, luvana basi nzo beni mboti.
13 Jeśli to pobożni ludzie, Bóg obdarzy ich pokojem. Jeśli nie—pokój pozostanie z wami.
Enati nzo beni yidi yifuana, buna bika ndembama yeno yiba mu bawu. Vayi enati yisi yifuana ko, buna bika ndembama yeno yivutuka kuidi beno.
14 Jeśli nie zostaniecie przyjęci i nie będą chcieli was słuchać, odchodząc z tego domu i miasta, strząśnijcie z nóg nawet tamtejszy kurz.
Enati mutu mengi kulutambula ayi mengi wa mambu meno, bu luntotuka mu nzo beni voti mu divula beni buna lukukumuna mbungi-mbungi yi malu meno.
15 Zapewniam was: W dniu sądu złym mieszkańcom Sodomy i Gomory lżej będzie niż temu miastu.
Bukiedika ndikulukamba ti mu lumbu kitsambusu, mavula ma Sodoma ayi Ngomola mela baka thumbudulu yidekuka viokila yi divula dina.
16 Posyłam was jak owce między wilki. Bądźcie więc sprytni jak węże, ale nieskazitelni jak gołębie.
Tala ndilufidisidi banga mamemi va khatitsika memvo. Diawu luba diela banga zinioka ayi luba batu balembama banga mabembi.
17 Uważajcie na siebie! Postawią was przed sądami, będą was biczować w synagogach
Vayi lukikeba va khatitsika batu bila bela kulufunda mu ntilibinadu yi Bayuda ayi bela kulubeta bikoti mu zinzo ziawu zi zikhutukunu.
18 oraz oskarżać przed władzami za to, że Mnie naśladujecie. Będzie to dla was okazja do przedstawienia im dobrej nowiny. W ten sposób dotrze ona do wielu narodów.
Bela ku lunata ku ntuala minyadi mi leta ayi mintinu mu diambu diama. Bobo luela bakila diluaku mu kuthelimina kimbangi kuidi bawu ayi kuidi Bapakanu.
19 Nie martwcie się jednak, co i jak macie mówić. We właściwym czasie otrzymacie stosowne słowa.
Mu thangu bela kulukanga, luba bika ba mayindu mu mambu luela tuba voti mu phila luela yolukila mawu bila mambu luela tuba luela ma tambula kaka mu thangu yina.
20 Bo to nie wy będziecie mówić, lecz Duch waszego Ojca będzie mówił przez was!
Bila kadi sia ti beno luela yoluka vayi Pheve yi Dise dieno yela yoluka mu beno.
21 Bracia będą wzajemnie się wydawać na śmierć, ojcowie zdradzą własne dzieci, a dzieci—rodziców.
Khomba wela yekula khombꞌandi mu kumvondisa. Dise diela yekula muanꞌandi. Bana bela fuemina bambuta ziawu ayi bela kuba vondisa.
22 Wszyscy was znienawidzą za to, że należycie do Mnie. Ale ci, którzy wytrwają do końca i nie zaprą się Mnie, zostaną uratowani!
Batu boso bela kululenda mu diambu diama. Vayi mutu wowo wela kanga ntima nate kuna tsuka, wela vuka.
23 Gdy spotka was prześladowanie w jednym mieście, uciekajcie do drugiego! Zapewniam was: Nie zdążycie obejść wszystkich miast Izraela, a Ja, Syn Człowieczy powrócę.
Enati baluyamisini mu divula dimosi, lutinina ku diodi kinkaka. Bila bukiedika ndikulukamba ti muana mutu wela vutuka tuamina beno lumanisa tinina mu mavula moso ma Iseli.
24 Uczeń nie przewyższa nauczyciela, a sługa—swego pana.
Muana nzo nkanda kasi viatuka ko nyinyisiꞌandi; muisi kisalu kasi viatuka ko pfumuꞌandi.
25 Wystarczy, że będą jak ich nauczyciel lub pan. Skoro Mnie, pana domu, nazwano Belzebubem, władcą demonów, to tym bardziej spotka to domowników.
Bufueni muana nzo nkanda kaba banga nyinyisi andi ayi muisi kisalu kaba banga pfumuꞌandi. Enati babieka pfumu yi nzo Belezebuli; buna buevi bela tubila kuidi bobo bamvuandanga mu nzo andi?
26 Ale nie bójcie się ich! Nie ma bowiem niczego ukrytego, co by ostatecznie nie wyszło na jaw.
—Diawu lubika kuba mona tsisi. Bila kuisi ko diambu disuama diela kambu monika ayi kuisi ko diambu di kitsueki diela kambu zabakana.
27 To, co teraz mówię wam pod osłoną nocy, rozpowiadajcie z nastaniem dnia. To, co słyszycie na ucho, rozgłaszajcie publicznie!
Mambu moso ndikulukamba mu tombi, luyolukila mawu va muini. Mambu moso baku luniungutila va dikutu lutubila mawu ku yilu muanzu wu nzo.
28 Nie bójcie się tych, którzy uśmiercają ciało, lecz nie mogą zabić duszy! Lękajcie się Boga, który i duszę, i ciało może zatracić w piekle. (Geenna g1067)
—Lubika mona tsisi batu bobo balenda vonda nitu, ayi balendi vonda muela ko. Vayi bika lutina mutu wowo wulenda bunga nitu ayi muela ku bulungi. (Geenna g1067)
29 Ile kosztuje para wróbli? Można ją kupić już za kilka drobnych monet. A jednak żaden z nich nie spadnie na ziemię bez wiedzy waszego Ojca w niebie.
A buevi, basumbisanga ko zitsiodila zizole mu thalu yimosi yi fioti e? Vayi kuisi ko yimosi yela bua va ntoto mu kambu luzolo lu dise dieno.
30 Przecież On wie nawet ile macie włosów na głowie!
Vayi mu diambu dieno, luzebi ti zitsuki zieno zioso zidi zitangu.
31 Nie bójcie się więc! Jesteście dla Niego cenniejsi niż całe stado wróbli!
Diawu lubika mona boma! Bila lulutidi nkangu wu zitsiodila mu luvalu.
32 Jeśli więc jakiś człowiek wyzna przed innymi ludźmi, że należy do Mnie, to i Ja przyznam się do Niego przed moim Ojcem w niebie.
Diawu woso wela kukhikinina va meso ma batu mamvana ndiela kunkikinina va meso ma dise diama didi ku Diyilu.
33 Lecz jeśli ktoś wyprze się Mnie wobec ludzi, i Ja się go wyprę przed moim Ojcem w niebie.
Vayi woso wukuthunuka va meso ma batu, mamvama ndiela kuntunuka va meso ma dise diama didi ku Diyilu.
34 Nie myślcie, że przyszedłem przynieść na ziemię pokój! Wręcz przeciwnie—miecz podziału!
—Lubika banza ti ndembama ndinata va ntoto. Ndisia nata ndembama ko vayi sabala nzidilunatini.
35 Przyszedłem poróżnić syna z ojcem, córkę—z matką, a synową—z teściową.
Ndiyiza mu vambisa muana bakala ayi dise diandi, muana nketo ayi ngudi andi, bosi nketo wu dikuela ayi nzituꞌandi wunketo.
36 Nawet najbliżsi staną się wrogami!
Basi nzo andi bawu bela ba bambeni bandi.
37 Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jesteś Mnie godny. I kto kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godny.
—Woso mutu wunluta zola dise diandi voti ngudi andi viokila minu kasi fuana kuidi minu ko. Ayi woso mutu wunluta zola muanꞌandi wu bakala voti muanꞌandi wunketo viokila minu kasi fuana kuidi minu ko.
38 Kto nie bierze swojego krzyża i nie idzie ze Mną, nie jest Mnie godny.
Woso wunkambu nata dikulusi diandi ayi wunkambu kundandakana buna kasi fuana kuidi minu ko.
39 Kto zabiega o swoje życie, utraci je. Lecz ten, kto poświęci życie dla Mnie, odnajdzie je.
Woso wela tomba vukisa luzingu luandi wela luzimbisa vayi woso wela zimbisa luzingu luandi mu diambu diama, wela lutambula.
40 Kto was przyjmuje, Mnie przyjmuje. A kto Mnie przyjmuje, przyjmuje Ojca, który Mnie posłał.
—Woso wela kulutambula, buna minu katambudi; ayi bu kathambudi, buna tambudi mutu wowo wuthuma.
41 Kto przyjmuje proroka—dlatego, że jest on prorokiem—otrzyma nagrodę należną prorokowi. Kto przyjmuje prawego człowieka—dlatego, że jest on prawy—otrzyma nagrodę należną prawemu człowiekowi.
Woso wela tambula mbikudi bila kadi mbikudi, buna wela baka mfutu wumosi banga wu mbikudi. Woso wela tambula mutu wusonga, bila kadi wusonga wela tambula mfutu wumosi banga mutu wusonga.
42 Nawet jeśli ktoś poda kubek wody najmniejszemu z moich uczniów—właśnie dlatego, że jest on moim uczniem—zapewniam was: nie ominie go nagroda!
Woso wela vana, ka diambu ko, kopo yimosi kuandi, yinlangu wu kiozi kuidi wumosi mu bana bafioti bobo bila kadi nlonguki ama bukiedika ndikulukamba ti wela baka mfutu andi.
