Przysłów 22

1 Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.

La bonne renommée vaut mieux que de grandes richesses, et l'estime a plus de prix que l'argent et que l'or.

2 Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.

Le riche et le pauvre se rencontrent; Yahweh est leur auteur à tous deux.

3 Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.

L'homme prudent voit le mal et se cache, mais les simples passent outre et en portent la peine.

4 Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.

Le fruit de l'humilité, c'est la crainte de Yahweh; c'est la richesse, la gloire et la vie.

5 Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.

Des épines et des pièges sont sur la voie du pervers; celui qui garde son âme s'en éloigne.

6 Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.

Instruis l'enfant selon la voie qu'il doit suivre; et, même lorsqu'il sera vieux, il ne s'en détournera pas.

7 Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.

Le riche domine sur les pauvres, et celui qui emprunte est l'esclave de celui qui prête.

8 Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.

Celui qui sème l'injustice moissonne le malheur, et la verge de sa colère disparaît.

9 Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.

L'homme au regard bienveillant sera béni, parce qu'il donne de son pain au pauvre.

10 Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.

Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; la dispute et l'outrage cesseront.

11 Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.

Celui qui aime la pureté du cœur, et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.

12 Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.

Les yeux de Yahweh gardent la science, mais il confond les paroles du pervers.

13 Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.

Le paresseux dit: « Il y a un lion dehors! Je serai tué au milieu des places! »

14 Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.

La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui Yahweh est irrité y tombera.

15 Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.

La folie est attachée au cœur de l'enfant; la verge de la discipline l'éloignera de lui.

16 Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.

Opprimer un pauvre, c'est l'enrichir; donner à un riche, c'est l'appauvrir.

17 Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;

Prête l'oreille et écoute les paroles des sages, applique ton cœur à mon enseignement.

18 Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;

Car c'est une chose agréable, si tu les gardes au dedans de toi: puissent-elles toutes demeurer sur tes lèvres!

19 Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.

Afin que ta confiance repose sur Yahweh, c'est toi que je veux instruire aujourd'hui.

20 Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,

N'ai-je pas, plusieurs fois déjà, mis pour toi par écrit des conseils et des enseignements?

21 Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.

Pour t'enseigner la vérité des choses certaines, afin que tu répondes par des paroles vraies à eux qui t'envoient.

22 Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.

Ne dépouille pas le pauvre parce qu'il est pauvre, et n'opprime pas le malheureux à la porte.

23 Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

Car Yahweh prendra en main leur cause, et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.

24 Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,

Ne lie pas société avec l'homme colère, et ne va pas avec l'homme violent,

25 Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.

de peur que tu n'apprennes ses voies, et que tu ne prépares un piège à ton âme.

26 Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;

Ne sois pas de ceux qui prennent des engagements, de ceux qui se portent caution pour dettes.

27 Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?

Si tu n'as pas de quoi payer, pourquoi t'exposer à ce qu'on enlève ton lit de dessous toi?

28 Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.

Ne déplace pas la borne ancienne, que tes pères ont posée.

29 Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.

Vois-tu un homme habile dans son ouvrage? Il demeurera auprès des rois, il ne demeurera pas auprès des gens obscurs.