Kaznodziei 10

1 Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.

LAS moscas muertas hacen heder [y] dar mal olor el perfume del perfumista: [así] una pequeña locura, al estimado por sabiduría y honra.

2 Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.

El corazón del sabio está á su mano derecha; mas el corazón del necio á su mano izquierda.

3 Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.

Y aun mientras va el necio por el camino, fálta[le] su cordura, y dice á todos, [que] es necio.

4 Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.

Si el espíritu del príncipe se exaltare contra ti, no dejes tu lugar; porque la lenidad hará cesar grandes ofensas.

5 Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:

Hay un mal que debajo del sol he visto, á manera de error emanado del príncipe:

6 Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.

La necedad está colocada en grandes alturas, y los ricos están sentados en lugar bajo.

7 Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.

Vi siervos en caballos, y príncipes que andaban como siervos sobre la tierra.

8 Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.

El que hiciere el hoyo caerá en él; y el que aportillare el vallado, morderále la serpiente.

9 Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.

El que mudare las piedras, trabajo tendrá en ellas: el que cortare la leña, en ella peligrará.

10 Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.

Si se embotare el hierro, y su filo no fuere amolado, hay que añadir entonces más fuerza: empero excede la bondad de la sabiduría.

11 Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.

Muerde la serpiente cuando no está encantada, y el lenguaraz no es mejor.

12 Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.

Las palabras de la boca del sabio son gracia; mas los labios del necio causan su propia ruina.

13 Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.

El principio de las palabras de su boca es necedad; y el fin de su charla nocivo desvarío.

14 Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?

El necio multiplica palabras: no sabe hombre lo que ha de ser; ¿y quién le hará saber lo que después de él será?

15 Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.

El trabajo de los necios los fatiga; porque no saben por dónde ir á la ciudad.

16 Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.

¡Ay de ti, tierra, cuando tu rey es muchacho, y tus príncipes comen de mañana!

17 Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.

¡Bienaventurada, tú, tierra, cuando tu rey es hijo de nobles, y tus príncipes comen á su hora, por refección, y no por el beber!

18 Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.

Por la pereza se cae la techumbre, y por flojedad de manos se llueve la casa.

19 Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.

Por el placer se hace el convite, y el vino alegra los vivos: y el dinero responde á todo.

20 Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.

Ni aun en tu pensamiento digas mal del rey, ni en los secretos de tu cámara digas mal del rico; porque las aves del cielo llevarán la voz, y las que tienen alas harán saber la palabra.