< Provérbios 30 >

1 Palavras de Agur, filho de Jaque, o de fala solene; [Este] homem diz a Itiel; a Itiel e a Ucal:
Tala maloba ya Aguri, mwana mobali ya Yake. Ezali ye nde alobaki yango epai ya Itieli, epai ya Itieli mpe Ukali:
2 Certamente eu sou o mais bruto dos homens, e não tenho entendimento humano.
Solo, nazali zoba koleka bato nyonso, nazali ata na mayele ya bomoto te;
3 Não aprendi sabedoria, nem tenho conhecimento do Santo [Deus].
nayekolaki bwanya te, mpe nazali na boyebi ya Mosantu te.
4 Quem subiu ao céu, e desceu? Quem juntou os ventos com suas mãos? Quem amarrou as águas numa capa? Quem estabeleceu todos os limites da terra? Qual é o seu nome? e qual é o nome de seu filho, se tu o sabes?
Nani amata na Lola to mpe akita wuta kuna? Nani asangisa mopepe kati na maboko na ye? Nani akanga mayi na kazaka na ye? Nani akata bandelo nyonso ya mabele? Kombo na ye nani? Mpe kombo ya mwana na ye ezali nani? Yebisa ngai soki oyebi!
5 Toda palavra de Deus é pura; é escudo para os que nele confiam.
Liloba nyonso ya Nzambe ezalaka na libunga te, ezali nguba mpo na bato oyo bazwaka yango lokola ebombamelo na bango.
6 Nada acrescentes às suas palavras, para que ele não te repreenda, e sejas mostrado como mentiroso.
Kobakisa eloko moko te na maloba na Ye, noki te apamela yo mpe abimisa yo mokosi.
7 Duas coisas eu te pedi; não [as] negues a mim antes que eu morra.
Oh Yawe, nasengi Yo biloko mibale, kopimela ngai yango te liboso ete nakufa:
8 Afasta de mim a inutilidade e palavra mentirosa; [e] não me dês nem pobreza nem riqueza, mantém-me com o pão que me for necessário.
longola mosika na ngai makambo ya pamba mpe ya lokuta, kopesa ngai te bobola to bozwi, kasi pesa ngai kaka, mokolo na mokolo, lipa oyo ekoki na ngai,
9 Para que não aconteça de eu ficar farto e [te] negar, dizendo: Quem é o SENHOR? Nem também que eu empobreça, e venha a furtar, e desonre o nome do meu Deus.
pamba te soki natondi makasi, nakoki kowangana Yo mpe koloba: « Yawe nde nani? » To soki nazali na bobola, nakoki koyiba mpe koyokisa Kombo ya Nzambe na ngai soni.
10 Não difames do servo ao seu senhor, para que ele não te amaldiçoe e fiques culpado.
Kotonga mowumbu te liboso ya nkolo na ye, noki te alakela yo mabe, mpe omona pasi.
11 Há gente que amaldiçoa a seu pai e não bendiz à sua mãe;
Ezali na bato oyo balakelaka batata na bango mabe mpe bapambolaka te bamama na bango.
12 Há gente que é pura aos seus [próprios] olhos, mas que não foi lavada de sua imundície;
Ezali na bato oyo bamimonaka peto na miso na bango moko, nzokande bamipetoli na mbindo na bango te.
13 Há gente cujos olhos são arrogantes, e cujas sobrancelhas são levantadas;
Ezali na bato oyo batonda na lolendo mpe bamonaka bato mosusu pamba.
14 Há gente cujos dentes são espadas, e cujos queixos são facas, para devorarem aos aflitos da terra aos aflitos, e aos necessitados dentre os homens.
Ezali na bato oyo minu na bango ezali lokola mipanga, lokola mbeli mpo na koboma babola kati na mokili mpe bato bakelela kati na bato.
15 A sanguessuga tem duas filhas: “Dá” e “Dá”; estas três coisas nunca se fartam, e quatro nunca dizem “É o suficiente”:
Sonzo ezalaka na bana basi mibale, egangaka kaka: « Pesa! Pesa! » Ezali na biloko misato oyo etondaka te, minei oyo elobaka te: « Ekoki! »
16 O Xeol, o útero estéril, a terra que não se farta de água, e o fogo que nunca diz estar satisfeito. (Sheol h7585)
Mboka ya bakufi, libumu ya mwasi oyo abotaka te, mabele oyo etondaka mayi te, mpe moto oyo elobaka te: « Ekoki! » (Sheol h7585)
17 Os olhos que zombam do pai ou desprezam obedecer à mãe, os corvos do riacho os arrancarão, e os filhotes de abutre os comerão.
Liso oyo etiolaka tata mpe ezanga botosi epai ya mama, ekotobolama na bayanganga ya lubwaku, mpe bana ya mpongo ekolia yango.
18 Estas três coisas me maravilham, e quatro que não entendo:
Ezali na biloko misato oyo nasosolaka te, ata kutu minei oyo nayebaka te:
19 O caminho da águia no céu, o caminho da serpente na rocha, o caminho do navio no meio do mar, e o caminho do homem com uma moça.
Nzela ya mpongo na likolo, nzela ya nyoka na likolo ya libanga, nzela ya masuwa kati na ebale, mpe nzela ya elenge mobali epai ya elenge mwasi.
20 Assim é o caminho da mulher adúltera: ela come, limpa sua boca, e diz: Não fiz mal algum.
Tala ndenge mwasi ya ndumba asalaka: Soki alie, apangusaka monoko; mpe na sima, akoloba: « Nasali na ngai mabe te! »
21 Por três coisas a terra se alvoroça, e por quatro que não pode suportar:
Ezali na makambo misato oyo eningisaka mokili, ata kutu minei oyo mokili ekokaka kondima te:
22 Pelo servo que governa como rei; [pelo] tolo que se enche de comida;
Mowumbu oyo akomi mokonzi, zoba oyo atondi na bomengo,
23 Pela mulher odiada, quando se casa; e [pela] serva quando toma o lugar de sua senhora.
mwasi oyo balingaka te, kasi abali; mpe mwasi mosali oyo azwi bomengo ya nkolo na ye ya mwasi.
24 Estas quatro coisas são pequenas sobre a terra, porém muito sábias:
Ezali na banyama mike minei na mokili, oyo, nzokande, ezalaka na bwanya mingi:
25 As formigas não são criaturas fortes, mas no verão preparam sua comida;
Bafurmi: ezali bikelamu oyo ezanga makasi, kasi ebongisaka bilei na yango na tango ya elanga;
26 Os roedores são um “povo” fraco, mas fazem suas casas nas rochas;
bampanya ya zamba: ezali bikelamu oyo ezanga nguya, kasi etongaka bandako na yango kati na mabanga;
27 Os gafanhotos não têm rei; mas todos saem em bandos;
mabanki: ezalaka na mokonzi te, kasi nyonso etambolaka nzela moko na molongo;
28 As lagartixas podem ser pegas com as mãos, e mesmo assim estão nos palácios dos reis.
moselekete: loboko ekoki kokanga yango, kasi ezalaka kati na bandako ya bakonzi.
29 Estes três tem um bom andar, e quatro que se movem muito bem:
Ezali na banyama misato oyo etambolaka malamu, ata kutu minei oyo edendaka soki ezali kotambola:
30 O leão, forte entre os animais, que não foge de ninguém;
Nkosi: nyama ya makasi kati na banyama, ezongaka sima te ata liboso ya nani;
31 O galo, o bode, e o rei com seu exército.
soso ya mobali, ntaba mobali, mpe mokonzi oyo azali kotambola liboso ya mampinga na ye.
32 Se agiste como tolo, exaltando-te, e se planejaste o mal, [põe tua] mão sobre a boca;
Soki osali bozoba mpo na komikumisa, mpe soki ozali na makanisi mabe, tia loboko na monoko na yo,
33 Porque [como] o forçar do leite produz manteiga, e o forçar do nariz produz sangue, [assim também] o forçar da ira produz briga.
pamba te kobeta-beta mabele ebimisaka manteka, kobeta zolo ebimisaka makila, mpe kotumbola kanda eyeisaka koswana.

< Provérbios 30 >