< Mateus 12 >

1 Durante aquele tempo, em certo sábado/dia de descanso dos judeus, Jesus [e nós, discípulos, ] estávamos andando por uma roça. Como estávamos com fome, começamos a pegar algumas espigas de trigo e comê-las. [A lei de Moisés permitia que as pessoas fizessem isso se estivessem com fome].
Kèk jou apre sa, Jezi t'ap pase nan yon jaden ble. Se te yon jou repo. Disip li yo te grangou. Se konsa yo pran keyi grap ble, yo t'ap manje grenn yo.
2 Alguns fariseus nos viram [fazer o que eles consideravam trabalho]. Então disseram a Jesus, [acusando-o]: “Olhe! Os seus discípulos estão fazendo um trabalho que nossas leis [PRS] não nos permitem fazer no nosso dia de descanso”.
Lè farizyen yo wè sa, yo di l' konsa: Gade. Disip ou yo ap fè bagay lalwa nou pa pèmèt moun fè gwo jou repo.
3 [Jesus queria mostrar a eles que as Escrituras indicavam que Deus permitia às pessoas desobedecerem às leis religiosas quando precisavam de comida]. Por isso Ele disse-lhes: “Escreveram [nas Escrituras] [RHQ] o que fez [nosso estimado antepassado o Rei] Davi quando ele e os homens que estavam com ele estavam com fome. Vocês já leram sobre isso, —[mas vocês não/então por que vocês não]— [RHQ] [pensam sobre aquilo que isso implica]!
Jezi reponn yo: Eske nou pa li sa David te fè yon jou li te grangou, li menm ak moun pa l' yo?
4 Davi entrou no quintal do tabernáculo/da casa de Deus [e pediu comida. O sumo sacerdote deu a ele] o pão que ele tinha apresentado [a Deus]. Depois disso, Davi e os homens que estavam com ele o comeram. Na lei [de Moisés], só era permitido que os sacerdotes comessem esse pão, [mas Deus não considerou que o que Davi fez fosse errado]!
Li antre nan kay Bondye a, li pran pen yo te ofri bay Bondye a, li manje. Dapre lalwa nou an, ni li menm David ni moun ki te avè l' yo pa t' gen dwa manje pen sa yo. Se prèt yo sèlman ki gen dwa sa a.
5 Também, pensem na lei que [Moisés escreveu] [RHQ]. Ele disse que [embora] os sacerdotes, [ao trabalharem] no templo no dia de descanso dos judeus, não obedeçam às [leis do] dia de descanso dos judeus, eles não são culpados. Vocês com certeza já leram isso, [mas não entendem o significado do que leram].
Osinon, èske nou pa li sa ki ekri nan lalwa Moyiz la: Jou repo, prèt yo ki desèvis nan tanp lan pa respekte lalwa repo a, men yo pa koupab pou sa?
6 Notem isto: [Deus certamente permite o trabalho no] templo [no nosso dia de descanso porque esse trabalho é obrigatório. Mas além disso, digo a vocês que tenho] mais autoridade [do que a autoridade do templo. Por isso, é mais importante vocês obedecerem aos meus ensinamentos do que obedecerem às tradições do nosso dia de descanso].
Enben, m'ap di nou sa: Isit la, gen yon bagay ki pi konsekan pase tanp lan.
7 [O que alguém escreveu] nas Escrituras [mostra que isso é a verdade. Deus disse]: ‘Desejo que vocês [ajam] com misericórdia e não [que apenas] ofereçam sacrifícios.’ Se vocês entendessem o significado disso, não acusariam [meus discípulos] que não fizeram nada errado.
Si nou te konnen sans pawòl sa yo ki nan Liv la: Mwen vle pou nou gen kè sansib, mwen pa bezwen ofrann bèt n'ap fè pou mwen yo, nou pa ta kondannen moun ki inonsan.
8 Quero que vocês saibam que [eu], aquele que vim do céu para a terra, tenho a autoridade de Deus para dizer às pessoas [o que é certo fazer no nosso] dia de descanso.
Paske, mwen menm, Moun Bondye voye nan lachè a, se mèt jou repo a mwen ye.
9 Depois que Jesus saiu de lá [naquele dia], entrou em um edifício onde nós judeus adoramos Deus.
Jezi kite kote l' te ye a, li antre nan yonn nan sinagòg yo.
10 Ali [Ele viu] um homem com a mão aleijada. [Já que] os fariseus [consideravam que Jesus estaria desobedecendo à tradição de não trabalhar no dia de descanso se Ele fosse curar o homem, um deles] perguntou-lhe: “[Deus] permite que as pessoas curem [outras pessoas] no nosso dia de descanso?” [Fizeram essa pergunta para que pudessem acusá-lo se Ele curasse alguém no sábado/dia de descanso dos judeus].
Te gen yon nonm ki te gen yon men pòk nan asanble a. Moun ki te la yo t'ap chache okasyon pou yo te ka di Jezi fè bagay ki mal. Se konsa yo mande l': Eske lalwa nou an pèmèt yo geri moun jou repo?
11 Ele disse-lhes: “Será que qualquer um de vocês que tiver [apenas] uma ovelha que cai em um buraco no sábado/dia de descanso dos judeus [vai simplesmente deixá-la ali] [RHQ]? Absolutamente não! Você vai pegá-la e tirá-la imediatamente, [o que seria um trabalho aceitável para nosso dia de descanso, também]!
Jezi reponn yo: Si yonn nan nou gen yon sèl mouton, si mouton sa a tonbe nan yon twou byen fon yon jou repo, èske li p'ap rale l' mete deyò?
12 [Já que] as ovelhas são valiosas, [os donos delas podem trabalhar no dia de descanso dos judeus para resgatá-las. Portanto, desde que] as pessoas são de ainda mais valor do que as ovelhas, [certamente é justo que alguém faça algo bom curando outra pessoa em qualquer dia, inclusive no nosso dia de descanso]!”
Bon. Eske yon moun pa vo pi plis pase yon mouton? Konsa nou wè, lalwa nou an pèmèt nou fè byen pou yon moun jou repo.
13 Então Ele disse ao homem: “Estenda a sua mão [aleijada]!” Então ele a estendeu e ela ficou normal como a outra mão!
Lè sa a, li di nonm lan: Lonje men ou. Nonm lan lonje men li. Latou, men an vin byen tankou lòt la.
14 Os fariseus saíram [da casa de reuniões. Eles tinham medo de que as pessoas rejeitassem seus costumes/tradições e em vez de segui-los, aceitassem o ensinamento de Jesus. Por isso] eles se reuniram para planejarem como matá-lo.
Farizyen yo soti nan sinagòg la, y al mete tèt yo ansanm pou wè ki jan pou yo fè touye Jezi.
15 Como Jesus sabia [que os fariseus planejariam matá-lo], foi-se embora dali. Multidões, [incluindo muitas pessoas doentes, ] O seguiram [para que Ele as curasse] e Ele curou todas elas.
Men, lè Jezi vin konn sa, li kite kote l' te ye a. Yon gwo foul moun t'ap mache deyè li. Li geri tout moun malad yo.
16 Porém, disse firmemente a elas que [ainda] não deviam dizer [aos outros] quem Ele era.
Men, li te pale sevè ak yo pou yo pa t' di ki moun li te ye.
17 [Ele agia assim com humildade] para que o que foi dito pelo profeta Isaías {o que o profeta Isaías disse} [há muito tempo atrás sobre o Messias, ] se cumprisse {acontecesse}. [Isaías escreveu]:
Tou sa pase konsa, pou pawòl pwofèt Ezayi te di a te ka rive vre:
18 Observem meu servo que escolhi, aquele que amo e em quem tenho prazer. Eu colocarei o meu Espírito nele, e Ele proclamará que [Deus] julgará os não judeus com justiça.
Bondye pale, li di konsa: Men sèvitè m' lan, se mwen menm ki chwazi li. Men moun mwen renmen anpil la. Li fè kè m' kontan anpil. m'a mete Lespri m' sou li, la fè tout nasyon yo konnen jijman mwen.
19 Ele não brigará [com os outros], nem gritará. Não ensinará em voz bem alta nas ruas principais.
Li p'ap diskite ak pèsonn, li p'ap rele sou pèsonn. Yo p'ap janm tande l' fè diskou nan lari.
20 Até que Ele julgue corretamente [as pessoas que confiam nele e as declare não culpadas], Ele não destruirá [ninguém que é fraco como] um galho quebrado, [MET] nem mandará ficar quieto [ninguém que está sem qualquer amparo, como] uma luz que está quase apagada [MET, DOU].
Li p'ap fin kase pye wozo ki panche a. Li p'ap tenyen lanp ki prèt pou mouri a. L'ap fè sa konsa, jouk tan li va fè jistis Bondye a kanpe nèt.
21 Como resultado, os não judeus sempre esperarão [que Ele faça grandes coisas para eles]”.
Lè sa a, tout nasyon yo va mete espwa yo nan li.
22 Alguns homens levaram para Jesus um homem que era cego e não podia falar por causa de um demônio que o dominava. Jesus o curou [expulsando o demônio]. Como resultado o homem começou a falar e a ver.
Apre sa, yo mennen yon nonm bay Jezi. Nonm lan pa t' ka wè, li pa t' ka pale, paske li te gen yon move lespri sou li. Jezi geri nonm lan. Lamenm, nonm lan pale, li wè.
23 Toda a multidão [que viu isso] ficou admirada. Perguntavam [uns aos outros]: “Será que este homem é o [Messias que esperamos, o] descendente do [Rei] Davi?”
Foul moun yo te sezi anpil. Yo t'ap di: Nou pa kwè se pitit David la sa?
24 Quando os fariseus [e os homens que ensinavam as] leis [judaicas] ouviram [que o povo pensava que Jesus era o Messias, porque Ele expulsou o demônio], eles disseram: “[Não é Deus, mas Satanás] que tem autoridade sobre os demônios, que faz com que este homem possa expulsar demônios das pessoas!”
Lè farizyen yo tande sa, yo di: Si nou wè nonm sa a ap chase move lespri, se paske Bèlzeboul, chèf move lespri yo, ba l' pouvwa pou sa.
25 Mas Jesus sabia o que os fariseus estavam pensando [e dizendo]. Por isso, [para mostrar a eles que o que disseram não fazia sentido], disse-lhes: “Quando aqueles sobre quem um rei governa brigam uns com os outros, deixarão de ser um só grupo sobre quem Ele governa. Se as pessoas que moram na mesma casa brigam entre si, certamente não permanecerão como uma família.
Men, Jezi te konnen sa ki te nan tèt yo, li di yo: Yon peyi ki gen divizyon ladan l', pou moun yo ap goumen yonn ak lòt, peyi sa a la pou l' disparèt. Si gen divizyon nan yon lavil osinon nan yon fanmi, pou moun yo ap fè lagè yonn ak lòt, ni lavil sa a, ni fanmi sa a pa la pou lontan.
26 [De modo semelhante], se Satanás expulsasse seus próprios [demônios, seria como se] lutasse contra si mesmo. Seu reino não/Como é que seu reino [RHQ] poderia continuar./?
Si Satan ap chase moun ki pou li yo, Satan ap goumen ak pwòp tèt li. Pouvwa Satan an pa la pou lontan.
27 [E mais], se [é verdade que] Satanás faz com que eu expulse demônios [das pessoas], também é verdade que os discípulos de vocês [que] expulsam demônios [fazem isso] da mesma maneira [RHQ]? Não! Portanto, eles julgarão que vocês não estão pensando de forma lógica.
Si se Bèlzeboul ki ban m' pouvwa pou chase move lespri, patizan nou yo, ak ki pouvwa yo menm yo chase move lespri? Se poutèt sa, se yo menm menm k'ap ban nou tò.
28 Mas já que é o Espírito de Deus que me dá o poder para expulsar demônios, isso prova que o poder de Deus para dirigir as vidas das pessoas já veio para vocês.
Men, si se avek Lespri Bondye m'ap chase move lespri yo, sa vle di pouvwa Gouvènman Bondye ki wa a gen tan rive sou nou.
29 [Dar-lhes-ei outro exemplo que ilustra como posso expulsar demônios das pessoas]. Uma pessoa não pode/Como é que uma pessoa pode [RHQ] entrar na casa de um homem forte [MET] [como a de Satanás] e levar embora seus bens, se não amarrar primeiro o homem forte./? Apenas depois ele poderá roubar [as coisas na] casa [do homem].
Pesonn pa ka antre lakay yon nonm vanyan pou vòlò byen l' yo, si li pa mare nonm vanyan an anvan. Lè li fin mare l', se atò la kapab piye kay la.
30 [Ninguém pode permanecer neutro]. Aqueles que não reconhecem [que o Espírito Santo] me dá o poder para fazer com que os demônios saiam das pessoas, se opõem a mim. Aqueles que não ajuntam as pessoas para que elas possam vir a mim, estão fazendo com que elas me rejeitem. [DOU]
Moun ki pa avèk mwen, se kont mwen yo ye. Moun ki p'ap ede m' ranmase, se gaye y'ap gaye.
31 [Para mostrar a vocês o resultado do que estão dizendo sobre o Espírito Santo quando não o reconhecem como aquele que me dá o poder para expulsar demônios], eu direi o seguinte: [se] alguém ofende e blasfema outras pessoas, [se ele se arrepende e pede a Deus para perdoá-lo, ] ele será perdoado {[Deus] vai perdoá-lo}. Mas aqueles que não reconhecem o que o Espírito Santo faz não serão perdoados {[Deus] não perdoará aqueles que não reconhecem o que o Espírito Santo faz}.
Se poutèt sa, m'ap di nou: Bondye va padonnen moun tout peche yo va fè, tout move pawòl ki va soti nan bouch yo. Men, kanta moun ki va pale mal sou Sentespri a, pa gen padon pou yo.
32 Aqueles que criticam a mim, que desci do céu, podem ser perdoados {[Deus] está disposto a perdoar aqueles que criticam a mim, que desci do céu}. Mas aqueles que falam mal do que o Espírito Santo faz não serão perdoados {[Deus] não perdoará as pessoas que criticam o Espírito Santo}. Não serão perdoados {[Ele] não vai perdoá-los} agora e nunca serão perdoados {[Ele] nunca vai perdoá-los}”. (aiōn g165)
Moun ki pale mal sou Moun Bondye voye nan lachè a, y'a padonnen l'. Men, moun ki pale mal sou Sentespri a, li p'ap jwenn padon ni koulye a, ni nan tan k'ap vini apre sa a. (aiōn g165)
33 Decidam se [uma pessoa e o que ela diz é bom, assim como] decidem se uma árvore [MET] e a fruta que produz [MET] são boas. [Ou decidam se uma pessoa e as palavras que ela diz são más, da mesma forma que] decidem se uma árvore [MET] e a fruta dela [MET] são podres/ruins. [Assim como se sabe] {[as pessoas] sabem} o tipo de árvore, vendo a fruta que ela produz, [as pessoas podem saber como vocês fariseus realmente são, ouvindo as suas acusações contra mim].
Si pyebwa a bon, l'ap bay bon donn. Si pyebwa a pa bon, li p'ap bay bon donn. Yo rekonèt kalite yon pyebwa sou donn li bay.
34 [O que] vocês [dizem fere as pessoas assim como] as cobras [venenosas] ferem. [MET] Vocês não podem falar palavras boas porque vocês são maus. [RHQ] Pessoas más [SYN] [como vocês, ]falam as palavras que procedem de tudo que pensam.
Bann vèmen! nou twò mechan. Bon pawòl pa ka soti nan bouch nou. Sa ki nan kè yon moun, se sa ki soti nan bouch li.
35 Semelhantemente, as pessoas boas [falam palavras boas. É como] tirar coisas boas dos depósitos onde guardamos coisas boas. Mas as pessoas más [falam coisas más. É como] tirar coisas más dos depósitos onde guardamos coisas más. [MET]
Yon nonm ki bon, se bon bagay ase li ka rale soti nan tou sa li genyen ki bon yo. Konsa tou, yon nonm ki mechan, se move bagay ase li ka rale soti nan tou sa li genyen ki move yo.
36 Digo a vocês que no dia do juízo, [Deus] fará com que as pessoas prestem contas de cada palavra inútil que falaram [e vai julgá-las conforme essas palavras.]
M'ap di nou sa: Jou jijman an, moun gen pou rann kont pou tout pawòl yo di yo pa t' bezwen di.
37 [Deus] dirá que são justos com base no que falam ou serão condenados {[Deus] condenará vocês} com base no que vocês dizem”.
Paske, se dapre pawòl ou y'a jije ou: Se pawòl ou k'ap di si ou inonsan, osinon si ou koupab.
38 Então alguns dos fariseus e homens que ensinavam as leis [judaicas] às pessoas responderam [ao que Jesus estava ensinando] dizendo a ele: “Mestre, queremos que o senhor faça um milagre que possamos ver e [que nos prova que Deus enviou o Senhor]”.
Lè sa a, kèk dirèktè lalwa ansanm ak kèk farizyen pran lapawòl. Yo di Jezi: Mèt, nou ta renmen wè ou fè yon mirak pou moutre se Bondye ki ba ou pouvwa sa a.
39 Então Jesus disse- lhes: “[Vocês] que [já me viram fazer milagres] são maus e não adoram a Deus [MET]! Vocês querem que eu faça um milagre [que prove que Deus me enviou], mas Deus fará com que possam ver apenas um milagre. Será [como] aquele que aconteceu [ao profeta] Jonas [MET].
Jezi reponn yo: Moun alèkile yo, atout yo mechan, atout yo vire do bay Bondye, men y'ap mande mirak! Men, yo p'ap jwenn lòt mirak pase mirak pwofèt Jonas la.
40 [O profeta] Jonas ficou na barriga de um peixe enorme por três dias e noites [antes de Deus fazer com que vivesse de novo]. Semelhantemente, eu, que desci do céu, estarei em um lugar [onde as pessoas mortas ficam] por três dias e noites [antes que Deus me faça viver novamente].
Menm jan Jonas te pase twa jou twa nwit nan vant gwo pwason an, konsa tou Moun Bondye voye nan lachè a gen pou pase twa jou twa nwit anba tè.
41 Quando [Deus] julgar [todas as pessoas], as pessoas que vivem em Nínive se levantarão [diante de Deus] com vocês que [me veem fazer milagres]. Essas pessoas deixaram seus maus caminhos como resultado de [ouvirem o que Jonas pregou. Jonas era importante, mas eu], que sou mais importante do que Jonas, [estou] aqui [e prego que vocês devem abandonar seus maus caminhos. Mas vocês não fazem isso. Portanto, ] quando [Deus] julgar [todas as pessoas, Ele] condenará vocês.
Jou jijman an, moun lavil Neniv yo va leve kanpe, y'a fè kondannen moun alèkile yo. Paske yo menm, yo te tounen vin jwenn Bondye lè Jonas te fè yo konnen mesaj li a. Men, isit la gen bagay ki pi konsekan pase Jonas.
42 A Rainha de Sabá[, ao sul de Israel, que viveu há muito tempo atrás] veio de uma região distante para ouvir o Rei Salomão ensinar muitas coisas sábias. Mas [eu], que sou maior e muito [mais sábio] do que Salomão, [estou] aqui. Porém vocês não [me ouvem]. Portanto, quando [Deus] julgar [todas as pessoas], a Rainha de Sabá se levantará diante de Deus com [vocês] e condenará vocês”.
Jou jijman an, larenn peyi ki nan sid la va leve kanpe, la fè yo kondannen moun alèkile yo. Paske, li te soti byen lwen, jouk nan dènye bout latè, pou l' te vin tande bèl pawòl bon konprann Salomon yo. Men, isit la gen bagay ki pi konsekan pase Salomon.
43 [Às vezes] quando um Espírito mal sai de uma pessoa, ele anda por lugares desertos e procura [uma outra pessoa em quem possa] descansar. Se não achar ninguém,
Lè yon move lespri soti sou yon moun, li al pwonmennen toupatou nan savann yo, l'ap chache yon kote pou l' pran repo. Men, li pa jwenn.
44 diz [a si mesmo]: ‘Eu voltarei para aquela pessoa [MET] em quem eu antes morava ‘. Aí ele volta [ao lugar onde vivia antigamente. Então ele vê que o Espírito de Deus não está no controle da vida dessa pessoa. Essa pessoa é como] uma casa que foi varrida {que alguém já varreu} [MET] limpa e com tudo em ordem {e colocou tudo em ordem}, [mas como uma casa vazia].
Lè sa a, li di nan kè l': M'ap tounen lakay mwen, kote m' soti a. Lè l' rive, li jwenn nonm lan tankou yon kay ki vid, men byen bale, byen ranje.
45 Então esse Espírito mal vai e encontra sete outros espíritos que são muito ruins e vai com eles para essa pessoa em quem [vivia antes] e todos eles passam a viver ali. Portanto, embora a condição dessa pessoa antes fosse ruim, tornou-se ainda pior. É isso que [vocês] malvados, que [me ouvem ensinar], experimentarão”.
Lè konsa, li ale, li pran sèt lòt lespri ki pi move pase l', lespri yo vin ansanm avè l', yo antre nan kay la, yo rete. Lè sa a, kondisyon moun lan vin pi mal pase jan l' te ye anvan an. Enben, se sa ki pral rive move moun k'ap viv alèkile yo.
46 Enquanto Jesus ainda falava com as multidões, a mãe e os irmãos dele [chegaram], porque queriam falar com Ele. Ficaram fora [da casa].
Jezi t'ap pale ak foul moun yo toujou lè manman l' ak frè l' yo vin rive. Yo rete deyò, yo t'ap chache yon jan pou yo te pale avè l'.
47 Aí alguém disse a Ele: “Sua mãe e irmãos mais novos estão fora [da casa], porque querem falar com o senhor”.
Se konsa yon moun di Jezi: Men manman ou ak frè ou yo deyò a. Yo ta renmen pale avè ou.
48 Então Jesus disse à pessoa que lhe contou isso: “Eu lhe direi algo sobre/Você sabe quem eu considero [RHQ] minha mãe e meus irmãos [MET]”./?
Men Jezi reponn moun ki te di l' sa a: Kilès ki manman m'? Kilès ki frè m'?
49 Então Ele apontou para nós, discípulos, e disse: “São estes que [amo tanto quanto] minha mãe e meus irmãos. [MET]
Lè sa a, li lonje men l' sou disip li yo, li di: Gade non: men manman m' ak frè m' yo.
50 Qualquer pessoa que fizer o que [Deus] meu Pai [que está] no céu quer que ele faça, é [tão importante para mim] [MET] [quanto] meu irmão, minha irmã ou minha mãe”.
Tout moun ki fè sa Papa m' ki nan syèl la mande pou yo fè, se moun sa yo ki frè m', ki sè m', ki manman m'.

< Mateus 12 >