Лука 1
1 Будући да многи почеше описивати догађаје који се испунише међу нама,
Гәрчә нурғун адәмләр аримизда мутләқ ишәшлик дәп қаралған ишларни топлап йезишқа киришкән болсиму,
2 Као што нам предаше који испрва сами видеше и слуге речи бише:
(худди сөз-каламға баштин-ахир өз көзи билән гувачи болғанлар, шундақла уни сақлап йәткүзгүчиләрниң бизгә аманәт қилған баянлиридәк),
3 Намислих и ја, испитавши све од почетка, по реду писати теби, честити Теофиле,
мәнму барлиқ ишларни баштин тәпсилий тәкшүрүп ениқлиғандин кейин, и һөрмәтлик Теофилус җанаблири, силигә бу ишларни тәртиви бойичә йезишни лайиқ таптим.
4 Да познаш темељ оних речи којима си се научио.
Буниңдин мәхсәт, сили қобул қилған тәлимләрниң мутләқ һәқиқәт екәнлигигә җәзм қилишлири үчүндур.
5 У време Ирода цара јудејског беше неки свештеник од реда Авијиног, по имену Зарија, и жена његова од племена Ароновог, по имену Јелисавета.
Йәһудийә өлкисигә падиша болған Һерод сәлтәнәт қилған күнлиридә, «Абия» каһинлиқ нөвитидин бир каһин бар болуп, исми Зәкәрия еди. Униң аялиму Һарунниң әвладидин болуп, исми Елизабит еди.
6 А беху обоје праведни пред Богом, и живљаху у свему по заповестима и уредбама Господњим без мане.
Улар иккиси Худаниң алидида һәққаний кишиләр болуп, Пәрвәрдигарниң пүтүн әмир-бәлгүлимилири бойичә әйипсиз маңатти.
7 И не имаху деце; јер Јелисавета беше нероткиња, и беху обоје већ стари.
Амма Елизабит туғмас болғачқа, улар пәрзәнт көрмигән еди. Униң үстигә улар иккиси хеләла яшинип қалған еди.
8 И догоди се, кад он служаше по свом реду пред Богом,
У өз түркүмидики каһинлар арисида [ибадәтханида] нөвәтчилик вәзиписини Худа алдида ада қиливатқанда,
9 Да по обичају свештенства дође на њега да изиђе у цркву Господњу да кади.
[шу чағдики] каһинлиқ адити бойичә, улар Пәрвәрдигарниң «муқәддәс җай»иға кирип хушбуй селишқа муйәссәр болушқа чәк ташлиғанда шундақ болдики, чәк униңға чиқти.
10 И све мноштво народа беше напољу и мољаше се Богу у време кађења.
Әнди у хушбуй селиватқан вақтида, җамаәт ташқирида туруп дуа қилишивататти.
11 А њему се показа анђео Господњи који стајаше с десне стране олтара кадионог.
Туюқсиз Пәрвәрдигарниң бир пәриштиси униңға хушбуйгаһниң оң тәрипидә көрүнди.
12 И кад га виде Зарија уплаши се и страх нападе на њ.
Уни көргән Зәкәрия һодуқуп қорқунучқа чөмүп кәтти.
13 А анђео рече му: Не бој се, Зарија; јер је услишена твоја молитва: и жена твоја Јелисавета родиће ти сина, и надени му име Јован.
Бирақ пәриштә униңға: — Әй Зәкәрия, қорқмиғин! Чүнки тилигиң иҗабәт қилинди, аялиң Елизабит саңа бир оғул туғуп бериду, сән униң исмини Йәһя қойғин.
14 И биће теби радост и весеље, и многи ће се обрадовати његовом рођењу.
У саңа шат-хурамлиқ елип келиду, униң дунияға келиши билән нурғун кишиләр шатлиниду.
15 Јер ће бити велики пред Богом, и неће пити вино ни сикер; и напуниће се Духа Светог још у утроби матере своје;
Чүнки у Пәрвәрдигарниң нәзиридә улуқ болиду. У һеч қандақ һарақ-шарап ичмәслиги керәк; һәтта анисиниң қосиғидики вақтидин тартипму Муқәддәс Роһқа толдурулған болиду.
16 И многе ће синове Израиљеве обратити ка Господу Богу њиховом;
У Исраиллардин нурғунлирини Пәрвәрдигар Худасиниң йениға қайтуриду.
17 И он ће напред доћи пред Њим у духу и сили Илијиној да обрати срца отаца к деци и невернике к мудрости праведника, и да приправи Господу народ готов.
У [Рәбниң] алдида Илияс пәйғәмбәргә хас болған роһ вә күч-қудрәттә болуп, атиларниң қәлблирини балиларға майил қилип, итаәтсизләрни һәққанийларниң ақиланилигигә киргүзүп, Рәб үчүн тәйярланған бир хәлиқни һазир қилиш үчүн униң алдида маңиду, — деди.
18 И рече Зарија анђелу: По чему ћу ја то познати? Јер сам стар и жена је моја временита.
Зәкәрия болса пәриштидин: Мәнму қерип қалған, аялимму хелә яшинип қалған турса, бу ишни қандақ җәзм қилалаймән? — дәп сориди.
19 И одговарајући анђео рече му: Ја сам Гаврило што стојим пред Богом, и послан сам да говорим с тобом и да ти јавим ову радост.
Пәриштә җававән: — Мән Худаниң һозурида турғучи Җәбраилмән. Саңа сөз қилишқа, бу хуш хәвәрни саңа йәткүзүшкә мән әвәтилдим.
20 И ево, онемећеш и нећеш моћи говорити до оног дана док се то не збуде; јер ниси веровао мојим речима које ће се збити у своје време.
Вақит-саити кәлгәндә чоқум әмәлгә ашурулидиған бу сөзлиримгә ишәнмигәнлигиң түпәйлидин, бу ишлар әмәлгә ашурулған күнигичә мана сән тилиң тутулуп, зуванға келәлмәйсән, — деди.
21 И народ чекаше Зарију, и чуђаху се што се забави у цркви.
Әнди җамаәт Зәкәрияни күтүп туратти; улар у муқәддәс җайда немә үчүн бунчивала һаял болди, дәп һәйран қалғили турди.
22 А изишавши не могаше да им говори; и разумеше да му се нешто утворило у цркви; и он намигиваше им; и оста нем.
У чиққанда уларға гәп қилалмиди; униң уларға қол ишарәтлирини қилишидин, шундақла зуван сүрәлмигәнлигидин улар униң муқәддәс җайда бирәр аламәт көрүнүшни көргәнлигини чүшинип йәтти.
23 И кад се навршише дани његове службе отиде кући својој.
Шундақ болдики, униң [ибадәтханидики] хизмәт муддити тошуши биләнла, у өйигә қайтти.
24 А после ових дана, затрудне Јелисавета жена његова, и кријаше се пет месеци говорећи:
Дәрвәқә, бир нәччә күндин кейин униң аяли Елизабит һамилдар болди; у бәш айғичә тала-түзгә чиқмай:
25 Тако ми учини Господ у дане ове у које погледа на ме да ме избави од укора међу људима.
«Әнди Пәрвәрдигар мениң һалимға нәзирини чүшүрүп, мени халайиқ арисида номусқа қелиштин халас қилип, маңа бу күнләрдә шунчилик шапаәт көрсәтти» — деди.
26 А у шести месец посла Бог анђела Гаврила у град галилејски по имену Назарет
[Елизабит һамилдар болуп] алтә ай болғанда, пәриштә Җәбраил Худа тәрипидин Галилийә өлкисидики Насарәт дегән бир шәһәргә, пак бир қизниң қешиға әвәтилди. Қиз болса Давут [падишаниң] җәмәтидин болған Йүсүп исимлиқ бир кишигә дейишип қоюлған еди; қизниң исми болса Мәрйәм еди.
27 К девојци испрошеној за мужа, по имену Јосифа из дома Давидовог; и девојци беше име Марија.
28 И ушавши к њој анђео рече: Радуј се, благодатна! Господ је с тобом, благословена си ти међу женама.
Җәбраил униң алдиға кирип униңға: — Салам саңа, әй шәпқәткә муйәссәр болған қиз! Пәрвәрдигар саңа ярдур! — деди.
29 А она, видевши га, поплаши се од речи његове и помисли: Какав би ово био поздрав?
У пәриштини көргәндә, униң сөзидин бәк һодуқуп кәтти, көңлидә бундақ салам сөзи зади немини көрситидиғанду, дәп ойлап қалди.
30 И рече јој анђео: Не бој се, Марија! Јер си нашла милост у Бога.
Пәриштә униңға: — Әй Мәрйәм, қорқмиғин. Сән Худа алдида шәпқәт тапқансән.
31 И ево затруднећеш, и родићеш Сина, и надени Му име Исус.
Мана, сән һамилдар болуп бир оғул туғисән, сән униң исмини Әйса дәп қойисән.
32 Он ће бити велики, и назваће се Син Највишега, и даће Му Господ Бог престо Давида оца Његовог;
У улуқ болиду, Һәммидин Алий Болғучиниң оғли дәп атилиду; вә Пәрвәрдигар Худа униңға атиси Давутниң тәхтини ата қилиду.
У Яқупниң җәмәти үстигә мәңгү сәлтәнәт қилиду, униң падишалиғи түгимәстур, — деди. (aiōn g165)
34 А Марија рече анђелу: Како ће то бити кад ја не знам за мужа?
Мәрйәм әнди пәриштидин: — Мән техи әр кишигә тәгмигән турсам, бу иш қандақму мүмкин болсун? — дәп сориди.
35 И одговарајући анђео рече јој: Дух Свети доћи ће на тебе, и сила Највишег осениће те; зато и оно што ће се родити биће свето, и назваће се Син Божји.
Пәриштә униңға җававән: — Муқәддәс Роһ сениң вуҗудуңға чүшиду вә Һәммидин Алий Болғучиниң күч-қудрити саңа сайә болуп йеқинлишиду. Шуңа, сәндин туғулидиған муқәддәс [пәрзәнт] Худаниң Оғли дәп атилиду.
36 И ево Јелисавета, твоја тетка, и она затрудне сином у старости својој, и ово је шести месец њој, коју зову нероткињом.
Вә мана, туққиниң Елизабитму яшинип қалған болсиму, оғулға һамилдар болди; туғмас дейилгүчиниң қосақ көтәргинигә һазир алтә ай болуп қалди.
37 Јер у Бога све је могуће што каже.
Чүнки Худа билән һеч қандақ иш мүмкин болмай қалмайду, — деди.
38 А Марија рече: Ево слушкиње Господње; нека ми буде по речи твојој. И анђео отиде од ње.
Мәрйәм: — Мана Пәрвәрдигарниң дедигимән; маңа сөзүң бойичә болсун, — деди. Шуниң билән пәриштә униң йенидин кәтти.
39 А Марија уставши оних дана, отиде брзо у горњу земљу, у град Јудин.
Мәрйәм шу күнләрдә орнидин қопуп алдирап Йәһудийә тағлиқ районидики бир шәһәргә барди.
40 И уђе у кућу Заријину, и поздрави се с Јелисаветом.
У Зәкәрияниң өйигә кирип, Елизабитқа салам бәрди.
41 И кад Јелисавета чу честитање Маријино, заигра дете у утроби њеној, и Јелисавета се напуни Духа Светог,
Вә шундақ болдики, Елизабит Мәрйәмниң салимини аңлиғандила, қосиғидики бовақ ойнақлап кәтти. Елизабит болса Муқәддәс Роһқа толдурулуп, жуқури аваз билән тәнтәнә қилип мундақ деди: — Қиз-аяллар ичидә бәхитликтурсән, қосиғиңдики мевиму бәхитликтур!
42 И повика здраво и рече: Благословена си ти међу женама, и благословен је плод утробе твоје.
43 И откуд мени ово да дође мати Господа мог к мени?
Маңа шундақ [шәрәп] нәдин кәлдикин, Рәббимниң аниси болғучи мени йоқлап кәлди!
44 Јер гле, кад дође глас честитања твог у уши моје, заигра дете радосно у утроби мојој.
Чүнки мана, салимиң қулиқимға киргәндила, қосиғимдики бовақ сөйүнүп ойнақлап кәтти.
45 И благо оној која верова, јер ће се извршити шта јој каза Господ.
Ишәнгән қиз нәқәдәр бәхитликтур; чүнки униңға Пәрвәрдигар тәрипидин ейтилған сөз җәзмән әмәлгә ашурулиду!
46 И рече Марија: Велича душа моја Господа;
Мәрйәмму хуш болуп мундақ деди: — «Җеним Рәбни улуқлайду,
47 И обрадова се дух мој Богу Спасу мом,
роһум Қутқузғучим Худадин шатланди,
48 Што погледа на понижење слушкиње своје; јер гле, одсад ће ме звати блаженом сви нараштаји;
Чүнки У дедигиниң мискин һалиға нәзәр салди; Чүнки мана, шундин башлап барлиқ дәвирләр мени бәхитлик дәп атайду;
49 Што ми учини величину силни, и свето име Његово;
Чүнки Қадир Болғучи мән үчүн улуқ ишларни әмәлгә ашурди; Муқәддәстур Униң нами.
50 И милост је Његова од кољена на кољено онима који Га се боје.
Униң рәһим-шәпқити дәвирдин-дәвиргичә Өзидин қорқидиғанларниң үстидидур,
51 Показа силу руком својом; разасу поносите у мислима срца њихових.
У билиги билән күч-қудритини намайән қилди, У тәкәббурларни көңлидики нийәт-хияллири ичидила тар мар қилди.
52 Збаци силне с престола, и подиже понижене.
У күчлүк һөкүмдарларни тәхтидин чүшүрди, Пеқирларни егиз көтәрди.
53 Гладне напуни блага, и богате отпусти празне.
У ачларни нази-немәтләр билән тоюндурди, Лекин байларни қуруқ қол қайтурди.
54 Прими Израиља, слугу свог, да се опомене милости.
У ата-бовилиримизға ейтқинидәк, Йәни Ибраһим һәм униң нәслигә мәңгү вәдә қилғинидәк, У Өз рәһим-шәпқитини есидә тутуп, Қули Исраилға ярдәмгә кәлди». (aiōn g165)
56 Марија пак седи с њом око три месеца, и врати се кући својој.
Мәрйәм Елизабитниң йенида үч айчә туруп, өз өйигә қайтти.
57 А Јелисавети дође време да роди, и роди сина.
Елизабитниң туғутиниң ай-күни тошуп, бир оғул туғди.
58 И чуше њени суседи и родбина да је Господ показао велику милост своју на њој, и радоваху се с њом.
Әнди униң қолум-хошнилири вә уруқ-туққанлири Пәрвәрдигарниң униңға көрсәткән меһри-шәпқитини шунчә улғайтқанлиғини аңлап, униң билән тәң шатланди.
59 И у осми дан дођоше да обрежу дете, и хтеше да му надену име оца његовог, Зарија.
Вә шундақ болдики, бовақ туғулуп сәккиз күн болғанда, халайиқ балиниң хәтнисини қилғили кәлди. Улар униңға Зәкәрия дәп атисиниң исмини қоймақчи болушти.
60 И одговарајући мати његова рече: Не, него да буде Јован.
Лекин аниси җававән: — Яқ! Исми Йәһя аталсун — деди.
61 И рекоше јој: Никога нема у родбини твојој да му је такво име.
Улар униңға: — Бирақ уруқ-җәмәтиңиз ичидә бундақ исимдикиләр йоққу! — дейишти.
62 И намигиваху оцу његовом како би он хтео да му надену име.
Шуниң билән улар балиниң атисидин пәрзәнтиңизгә немә исим қоюшни халайсиз, дәп ишарәт билән сорашти.
63 И заискавши дашчицу, написа говорећи: Јован му је име. И зачудише се сви.
У бир парчә [мом] тахтайни әкилишни тәләп қилип: «Униң исми Йәһядур» дәп язди. Һәммәйлән интайин һәйран қелишти.
64 И одмах му се отворише уста и језик његов и говораше хвалећи Бога.
Шуан униң ағзи ечилди, униң тили йешилип, зуванға кәлди вә шуниң билән Худаға тәшәккүр-мәдһийә ейтти.
65 И уђе страх у све суседе њихове; и по свој горњој Јудеји разгласи се сав овај догађај.
Уларниң өпчүрисидикиләрниң һәммисини қорқунуч басти; Йәһудийә тағлиқ районлирида бу ишларниң һәммиси әл ағзида пур кәтти.
66 И сви који чуше метнуше у срце своје говорећи: Шта ће бити из овог детета? И рука Господња беше са њим.
Бу ишлардин хәвәр тапқучиларниң һәммиси уларни көңлигә пүкүп: «Бу бала зади қандақ адәм болар?» дейишти. Чүнки Пәрвәрдигарниң қоли дәрвәқә униңға яр еди.
67 И Зарија отац његов напуни се Духа Светог, и пророкова говорећи:
Шу чағда балиниң атиси Зәкәрия Муқәддәс Роһқа толдурулуп, вәһий-бешарәтни йәткүзүп, мундақ деди: —
68 Благословен Господ Бог Јаковљев што походи и избави народ свој,
«Исраилниң Худаси Пәрвәрдигарға тәшәккүр-мәдһийә оқулсун! Чүнки У Өз хәлқини йоқлап, улардин хәвәр елип, бәдәл төләп уларни һөр қилди.
69 И подиже нам рог спасења у дому Давида слуге свог,
У қедимдин бери муқәддәс пәйғәмбәрлириниң ағзи арқилиқ вәдә қилғинидәк, Қули болған Давутниң җәмәти ичидин биз үчүн бир ниҗат мүңгүзини өстүрүп турғузди; Бу зат бизни дүшмәнлиримиздин вә бизни өч көридиғанларниң қолидин қутқузғучи ниҗаттур. (aiōn g165)
71 Да ће нас избавити од наших непријатеља и из руку свих који мрзе на нас;
72 Учинити милост оцима нашим, и опоменути се светог завета свог,
У шу йол билән ата-бовилиримизға илтипат әйләп, Муқәддәс әһдисини әмәлгә ашуруш үчүн, Йәни атимиз Ибраһимға болған қәсимини есидә тутуп, Бизни дүшмәнлириниң қолидин азат қилип, Барлиқ күнлиримиздә һеч кимдин қорқмай, Өз алдида ихласмәнлик вә һәққанийлиқ билән, Хизмәт-ибадитидә болидиған қилди.
73 Клетве којом се клео Аврааму оцу нашем да ће нам дати
74 Да се избавимо из руку непријатеља својих, и да му служимо без страха,
75 И у светости и у правди пред Њим док смо год живи.
76 И ти, дете, назваћеш се пророк Највишега; јер ћеш ићи напред пред лицем Господњим да Му приправиш пут;
Әнди сән, и балам, Һәммидин Алий Болғучиниң пәйғәмбири дәп атилисән; Чүнки сән Рәбниң йоллирини тәйярлаш үчүн Униң алдида маңисән.
77 Да даш разум спасења народу његовом за опроштење греха њихових,
Вәзипәң униң хәлқигә гуналириниң кәчүрүм қилиниши арқилиқ болидиған ниҗатниң хәвирини билдүрүштүр;
78 По дубокој милости Бога нашег, по којој нас је походио исток с висине;
Чүнки Худайимизниң ичи-бағридин урғуп чиққан шәпқәтләр вәҗидин, Қараңғулуқ вә өлүм көләңгиси ичидә олтарғанларни йорутуш үчүн, Путлиримизни аманлиқ йолиға башлаш үчүн, Әрштин таң шәпиқи үстимизгә чүшүп йоқлиди.
79 Да обасјаш оне који седе у тами и у сену смртном; да упутиш ноге наше на пут мира.
80 А дете растијаше и јачаше духом, и беше у пустињи дотле док се не показа Израиљу.
Бала болса өсүп, роһта күчләндүрүлди. У Исраил җамаитиниң алдида намайән қилинғичә чөлләрдә яшап кәлди.
