Деяния святых апостолов 13
1 Бяху же нецыи во церкви сущей во Антиохии пророцы и учителие: Варнава же и Симеон нарицаемый Нигер, и Лукий Киринеанин, и Манаил со Иродом четвертовластником воспитанный, и Савл.
Pada waktu itu ada beberapa orang di gereja di Antiokia yang memiliki karunia bernubuat dan mengajar, yaitu: Barnabas, Simeon Niger, Lucius dari Kirene, Manaen (teman masa kecil Herodes sang raja wilayah), dan Saulus.
2 Служащым же им Господеви и постящымся, рече Дух Святый: отделите Ми Варнаву и Савла на дело, на неже призвах их.
Sementara mereka menyembah Tuhan dan berpuasa, Roh Kudus berkata, “Khususkanlah Barnabas dan Saulus untuk melakukan pekerjaan yang sudah Aku rencanakan bagi mereka.”
3 Тогда постившеся и помолившеся и возложше руки на ня, отпустиша их.
Sesudah mereka berpuasa, berdoa, dan meletakkan tangan ke atas Barnabas dan Saulus sebagai tanda berkat, mereka mengirim keduanya untuk melakukan tugas yang Tuhan sudah tetapkan.
4 Сия убо, послана бывша от Духа Свята, снидоста в Селевкию, оттуду же отплыста в Кипр,
Jadi Barnabas dan Saulus, dipimpin oleh Roh Kudus, pergi ke Seleukia. Dari sana mereka berlayar ke Siprus.
5 и бывша в Саламине, возвещаста слово Божие в сонмищих Иудейских: имеяста же и Иоанна слугу.
Setibanya di Salamis, mereka memberitakan Firman Allah di rumah-rumah ibadah orang Yahudi. Yohanes Markus ikut bersama mereka sebagai asisten.
6 Прошедша же остров даже до Пафа, обретоста некоего мужа волхва лжепророка Иудеанина, емуже имя Вариисус,
Mereka melakukan perjalanan ke seluruh pulau dan akhirnya sampai ke Pafos. Di sana mereka menemukan seorang tukang sihir Yahudi, seorang nabi palsu bernama Bar-yesus.
7 иже бе со анфипатом Сергием Павлом, мужем разумным. Сей призвав Варнаву и Савла, взыска услышати слово Божие:
Ia dekat dengan gubernur, Sergius Paulus, seorang yang cerdas. Sergius Paulus mengundang Barnabas dan Saulus untuk datang mengunjunginya karena dia ingin mendengar Firman Allah.
8 сопротивляшеся же има Елима волхв, тако бо сказуется имя его, иский развратити анфипата от веры.
Tetapi tukang sihir Elimas (nama Yunaninya) menentang mereka, berusaha mencegah gubernur percaya kepada Allah.
9 Савл же, иже и Павел, исполнися Духа Свята, и воззрев нань,
Saulus, yang juga dipanggil Paulus, dipenuhi dengan Roh Kudus, dan menatap lurus ke arah Elimas.
10 рече: о, исполненне всякия льсти и всякия злобы, сыне диаволь, враже всякия правды, не престанеши ли развращая пути Господни правыя?
“Kamu penuh tipu daya dan segala macam kejahatan, hai anak iblis, hai musuh semua yang benar! Berhentilah memutar balikkan jalan Tuhan!
11 И ныне, се, рука Господня на тя, и будеши слеп, не видя солнца до времене. Внезапу же нападе нань мрак и тма, и осязая искаше вожда.
Lihatlah, tangan Tuhan turun atasmu dan kamu akan menjadi buta. Kamu tidak akan melihat matahari untuk sementara.” Tiba-tiba ada yang serupa dengan kabut dan kegelapan menimpanya, dan dia harus menemukan seseorang yang bisa menuntun tangannya.
12 Тогда видев анфипат бывшее, верова, дивяся о учении Господни.
Ketika gubernur melihat apa yang terjadi, dia menjadi percaya kepada Allah, dan kagum pada ajaran tentang Tuhan.
13 Отвезшеся же от Пафа Павел и сущии с ним, приидоша в Пергию Памфилийскую: Иоанн же, отлучився от них, возвратися во Иерусалим.
Kemudian Paulus dan orang-orang yang bersamanya berlayar dari Pafos menuju ke Perga di Pamfilia, sedangkan Yohanes Markus meninggalkan mereka dan kembali ke Yerusalem.
14 Они же, прошедше от Пергии, приидоша во Антиохию Писидийскую, и вшедше в сонмище в день субботный, седоша.
Mereka melewati Perga dan terus ke Antiokia di Pisidia. Pada hari Sabat mereka pergi ke rumah-rumah ibadah dan duduk.
15 По чтении же закона и пророк, послаша началницы сонмища к ним, глаголюще: мужие братие, аще есть слово в вас утешения к людем, глаголите.
Sesudah pembacaan dari Hukum Taurat dan Kitab Para Nabi, para pemimpin rumah ibadah mengirimi mereka pesan yang mengatakan, “Saudara-saudara, silakan berbagi dengan jemaat kata-kata yang bisa menguatkan kami di sini.”
16 Востав же Павел и помаав рукою, рече: мужие Израильтяне и боящиися Бога, услышите:
Paulus berdiri, memberi isyarat dengan tangannya untuk menarik perhatian mereka, dan mulai berbicara. “Orang-orang Israel, dan kalian semua yang menghormati Allah, dengarkan aku.
17 Бог людий сих избра отцы нашя и люди вознесе в пришелствии в земли Египетстей, и мышцею высокою изведе их из нея
Allah orang Israel memilih nenek moyang kita, dan memberikan kemakmuran kepada mereka selama tinggal di tanah Mesir. Kemudian dengan kekuatannya yang besar Dia memimpin mereka keluar dari Mesir,
18 и до четыредесяти лет препита их в пустыни:
dan dengan sabar Dia menangani mereka di padang gurun selama kira-kira empat puluh tahun.
19 и низложив язык седмь в земли Ханаанстей, даде им в наследие землю их,
Sesudah Dia menggulingkan tujuh bangsa yang tinggal di tanah Kanaan, Allah membagi tanah mereka di antara orang Israel dan memberistiwa ini memakan waktu sekitar empat ratus lima puluh tahun.
20 и по сих, яко лет четыреста и пятьдесят, даде им судии до Самуила пророка:
Kemudian Dia menyediakan mereka hakim-hakin sebagai pemimpin sampai zaman nabi Samuel.
21 и оттуду просиша царя, и даде им Бог Саула сына Кисова, мужа от колена Вениаминова, лет четыредесять:
Lalu bangsa Israel meminta supaya mereka dipimpin oleh seorang raja, dan Allah memberi mereka Saul, anak laki-laki Kish dari suku Benyamin, yang memerintah atas Israel selama empat puluh tahun.
22 и преставль его, воздвиже им Давида в царя, емуже и рече свидетелствовав: обретох Давида сына Иессеова, мужа по сердцу Моему, иже сотворит вся хотения Моя.
Kemudian Allah menyingkirkan Saul, dan menjadikan Daud raja mereka. Allah mengakui Daud, dengan mengatakan ‘Aku mendapati Daud anak Isai sebagai seorang yang sangat memahami Aku; dia akan melakukan semua yang Aku inginkan.’
23 От сего семене Бог по обетованию воздвиже Израилю Спасение Иисуса,
Yesus adalah keturunan Daud; Dia adalah Juruselamat yang Allah janjikan untuk menyelamatkan Israel.
24 проповедавшу Иоанну пред лицем внития Его крещение покаяния всем людем Израилевым.
Sebelum Yesus datang, Yohanes mengumumkan baptisan pertobatan kepada semua orang Israel.
25 И якоже скончаваше Иоанн течение, глаголаше: кого мя непщуете быти? Несмь аз, но се, грядет по мне, Емуже несмь достоин разрешити ремень сапогу Его.
Sewaktu Yohanes menyelesaikan misinya, dia berkata, ‘Menurut kalian, siapakah saya ini? Saya bukan orang yang kalian cari. Tetapi sesudah aku akan datang seseorang yang sandalnya tidak layak untuk kulepaskan.’
26 Мужие братие, сынове рода Авраамля, и иже в вас боящиися Бога, вам слово спасения сего послася.
Saudaraku, anak-anak Abraham dan kalian semua yang menghormati Allah: pesan keselamatan ini sudah dikirim kepada kami!
27 Живущии бо во Иерусалиме и князи их, сего не разумевше, и гласы пророческия по вся субботы чтомыя, осудивше (Его), исполниша,
Orang-orang yang tinggal di Yerusalem dan para pemimpin mereka tidak mengenali Yesus atau memahami perkataan yang diucapkan oleh para nabi yang dibacakan setiap Sabat. Nyatanya mereka menggenapi kata-kata nubuatan dengan menghukum mati dia!
28 и ни единыя вины смертныя обретше, просиша у Пилата убити Его:
Meskipun mereka tidak dapat menemukan bukti untuk menghukum mati Dia, mereka tetap meminta agar Pilatus melakukannya.
29 якоже скончаша вся, яже о Нем писана, снемше с древа, положиша во гробе.
Sesudah mereka memenuhi setiap nubuatan yang tertulis oleh para nabi terhadap Dia, mereka menurunkan Dia dari salib dan menguburkan Dia di dalam kuburan batu.
30 Бог же воскреси Его от мертвых:
Tetapi Allah membangkitkan dia dari antara orang mati,
31 иже являшеся во дни многи совозшедшым с Ним от Галилеи во Иерусалим, иже ныне суть свидетелие Его к людем.
dan selama beberapa hari Dia menampakkan diri kepada orang-orang yang sudah mengikuti dia dari Galilea ke Yerusalem. Mereka sekarang menjadi saksinya kepada orang banyak.
32 И мы вам благовествуем обетование бывшее ко отцем, яко сие Бог исполнил есть нам чадом их, воздвиг Иисуса,
Kami di sini untuk membawakan kepada kalian kabar baik tentang janji yang Allah buat kepada nenek moyang kita,
33 якоже и во псалме вторем писано есть: Сын Мой еси Ты, Аз днесь родих Тя.
bahwa Dia sekarang sudah menggenapi kepada kita, anak-anak mereka, dengan membangkitkan Yesus dari antara orang mati. Seperti yang tertulis dalam Mazmur 2: ‘Kamu adalah Putraku; hari ini Aku sudah menjadi Ayahmu.’
34 А якоже воскреси Его от мертвых, не ктому хотяща возвратитися во истление, сице рече: яко дам вам преподобная Давидова верная.
Allah membangkitkan Dia dari antara orang mati, tidak akan pernah mati lagi, seperti yang Dia tunjukkan dengan mengatakan, ‘Aku akan memberimu apa yang kudus dan dapat dipercaya, seperti yang Aku janjikan kepada Daud.’
35 Темже и в другом глаголет: не даси Преподобному Твоему видети истления.
Sebagaimana mazmur lain berkata, ‘Engkau tidak akan membiarkan Yang Kudusmu membusuk dalam kubur.’
36 Давид бо, своему роду послужив Божиим советом, успе, и приложися ко отцем своим, и виде истление:
Tetapi Daud mati, sesudah dia melakukan apa yang Allah inginkan pada masa hidupnya, dan dia dikuburkan bersama leluhurnya, dan tubuhnya membusuk.
37 а Егоже Бог воздвиже, не виде истления.
Dia yang dibangkitkan Allah dari antara orang mati tidak mengalami pembusukan.
38 Ведомо убо да будет вам, мужие братие, яко Его ради вам оставление грехов проповедается:
Saudaraku, saya ingin kalian memahami bahwa kami memberi tahu kalian bahwa melalui Orang ini dosa diampuni.
39 и от всех, от нихже не возмогосте в законе Моисеове оправдитися, о Сем всяк веруяй оправдается.
Melalui Dia setiap orang yang percaya kepada-Nya dibuat benar secara moral dari semua yang salah — dengan cara yang jika diatur dengan hukum Taurat, kalian tidak akan pernah dapat dianggap orang yang hidup dalam kebenaran.
40 Блюдите убо, да не приидет на вас реченное во пророцех:
Pastikan bahwa apa yang para nabi katakan tidak terjadi kepadamu:
41 видите, нерадивии, и чудитеся, и узрите и исчезнете: яко дело Аз соделаю во дни вашя, емуже не имате веровати, аще кто повесть вам.
‘Kamu yang mencemooh, lihatlah dengan takjub, dan matilah! Sebab untuk apa yang Aku lakukan dalam hidupmu adalah sesuatu yang tidak pernah kamu bisa percaya, bahkan jika seseorang mengatakan kepadamu!’”
42 Исходящым же им от сонмища Иудейска, моляху языцы в другую субботу глаголатися им глаголом сим:
Ketika mereka pergi, orang-orang memohon mereka untuk memberitahu mereka lebih lagi pada hari Sabat berikutnya.
43 разшедшуся же собору, последоваша мнози от Иудей и честивых пришлец Павлу и Варнаве, иже, глаголюща им, увещаста их пребывати в благодати Божией.
Sesudah pertemuan di rumah ibadah, banyak orang Yahudi dan orang yang pindah ke agama Yahudi mengikuti Paulus dan Barnabas yang berbicara dengan mereka, mendorong mereka untuk terus berpegang pada kasih karunia Allah.
44 Во грядущую же субботу мало не весь град собрася послушати слова Божия:
Pada hari Sabat berikutnya hampir seluruh kota datang untuk mendengarkan firman Allah.
45 видевше же Иудее народы, исполнишася зависти и вопреки глаголаху глаголемым от Павла, сопротив глаголюще и хуляще.
Akan tetapi, ketika orang-orang Yahudi melihat orang banyak itu, mereka menjadi sangat cemburu, menentang apa yang dikatakan Paulus dan mengutuknya.
46 Дерзнувша же Павел и Варнава рекоста: вам бе лепо первее глаголати слово Божие: а понеже отвергосте е и недостойны творите сами себе вечному животу, се, обращаемся во языки: (aiōnios g166)
Jadi Paulus dan Barnabas berbicara dengan tegas, mengatakan “Kami harus mengucapkan firman Allah kepadamu terlebih dahulu. Tetapi sekarang sesudah kamu menolaknya — kamu memutuskan bahwa kamu tidak layak untuk kehidupan kekal — sekarang kami akan mengucapkan firman Allah kepada orang-orang bukan Yahudi. (aiōnios g166)
47 тако бо заповеда нам Господь: положих Тя во свет языком, еже быти Тебе во спасение даже до последних земли.
Itulah yang Tuhan perintahkan agar kita lakukan: ‘Aku sudah menjadikanmu terang bagi orang-orang bukan Yahudi, dan melalui kamu keselamatan akan sampai ke ujung bumi.’”
48 Слышаще же языцы радовахуся и славляху слово Господне, и вероваша, елицы учинени бяху в жизнь вечную: (aiōnios g166)
Ketika orang-orang bukan Yahudi mendengar perkataan ini, mereka sangat gembira, memuji firman Tuhan, dan semua orang yang dipilih untuk hidup kekal percaya kepada Allah. (aiōnios g166)
49 проношашеся же слово Господне по всей стране.
Maka Firman Allah disebarkan ke seluruh wilayah.
50 Иудее же наустиша честивыя жены и благообразныя и старейшины града, и воздвигоша гонение на Павла и Варнаву, и изгнаша я от предел своих.
Tetapi orang-orang Yahudi menghasut para perempuan terkemuka yang menyembah Allah dan pemimpin kota untuk menganiaya Paulus dan Barnabas, dan mengusir keduanya dari wilayah mereka.
51 Она же, отрясша прах от ног своих на них, приидоста во Иконию.
Maka keduanya mengibaskan debu dari kaki mereka sebagai tanda peringatan, dan pergi ke Ikonium.
52 Ученицы же исполняхуся радости и Духа Свята.
Dan orang-orang percaya terus dipenuhi dengan sukacita dan dengan Roh Kudus.
