< Proverbios 23 >

1 CUANDO te sentares á comer con algún señor, considera bien lo que estuviere delante de ti;
Katta erbab bilen hemdastixan bolsang, Aldingdiki kim ikenlikini obdan oylan.
2 Y pon cuchillo á tu garganta, si tienes gran apetito.
Ishtiying yaman bolsa, Gélinggha pichaq tenglep turghandek özüngni tart.
3 No codicies sus manjares delicados, porque es pan engañoso.
Uning nazunémetlirini tama qilma, Ular adem aldaydighan tamaqlardur.
4 No trabajes por ser rico; pon coto á tu prudencia.
Bay bolimen dep özüngni upratma; Özüngning zéhningni bu ishqa qaratma.
5 ¿Has de poner tus ojos en las riquezas, siendo ningunas? porque hacerse han alas, como alas de águila, y volarán al cielo.
[Bayliqlargha] köz tikishing bilenla, ular yoq bolidu; Pul-mal derweqe özige qanat yasap, Xuddi bürküttek asman’gha uchup kéter.
6 No comas pan de [hombre de] mal ojo, ni codicies sus manjares:
Ach közning nénini yéme, Uning ésil nazunémetlirini tama qilma;
7 Porque cual es su pensamiento en su alma, tal es él. Come y bebe, te dirá; mas su corazón no está contigo.
Chünki uning köngli qandaq bolghandek, özimu shundaq. U aghzida: — Qéni, alsila, ichsile! — désimu, Biraq könglide séni oylighini yoq.
8 Vomitarás la parte que tú comiste, y perderás tus suaves palabras.
Yégen bir yutum taamnimu qusuwétisen, Uninggha qilghan chirayliq sözliringmu bikargha ketken bolidu.
9 No hables á oídos del necio; porque menospreciará la prudencia de tus razones.
Exmeqqe yol körsitip salma, Chünki u eqil sözliringni közge ilmas.
10 No traspases el término antiguo, ni entres en la heredad de los huérfanos:
Qedimde békitken yerning pasil tashlirini yötkime, Yétimlarning étizlirighimu ayagh basma;
11 Porque el defensor de ellos es el Fuerte, el cual juzgará la causa de ellos contra ti.
Chünki ularning Hemjemet-Qutquzghuchisi intayin küchlüktur; U Özi ular üchün üstüngdin dewa qilar.
12 Aplica tu corazón á la enseñanza, y tus oídos á las palabras de sabiduría.
Nesihetke köngül qoy, Ilim-bilimlerge qulaq sal.
13 No rehuses la corrección del muchacho: [porque] si lo hirieres con vara, no morirá.
Balanggha terbiye bérishtin érinme; Eger tayaq bilen ursang, u ölüp ketmeydu;
14 Tú lo herirás con vara, y librarás su alma del infierno. (Sheol h7585)
Sen uni tayaq bilen ursang, Belkim uni tehtisaradin qutquziwalisen. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón fuere sabio, también á mí se me alegrará el corazón;
I oghlum, dana bolsang, Méning qelbim qanche xush bolar idi!
16 Mis entrañas también se alegrarán, cuando tus labios hablaren cosas rectas.
Aghzingda orunluq sözler bolsa, ich-ichimdin shadlinimen.
17 No tenga tu corazón envidia de los pecadores, antes [persevera] en el temor de Jehová todo tiempo:
Gunah sadir qilghuchilargha reshk qilma, Herdaim Perwerdigardin eyminishte turghin;
18 Porque ciertamente hay fin, y tu esperanza no será cortada.
Shundaq qilghiningda jezmen köridighan yaxshi kününg bolidu, Arzu-ümiding bikargha ketmes.
19 Oye tú, hijo mío, y sé sabio, y endereza tu corazón al camino.
I oghlum, sözümge qulaq sélip dana bol, Qelbingni [Xudaning] yoligha bashlighin.
20 No estés con los bebedores de vino, ni con los comedores de carne:
Meyxorlargha arilashma, Nepsi yaman göshxorlar bilen bardi-keldi qilma;
21 Porque el bebedor y el comilón empobrecerán: y el sueño hará vestir vestidos rotos.
Chünki haraqkesh bilen nepsi yaman axirida yoqsulluqta qalar, Gheplet uyqusigha patqanlargha jende kiyimni kiygüzer.
22 Oye á tu padre, á aquel que te engendró; y cuando tu madre envejeciere, no la menosprecies.
Séni tapqan atangning sözini angla, Anang qérighanda uninggha hörmetsizlik qilma.
23 Compra la verdad, y no la vendas; la sabiduría, la enseñanza, y la inteligencia.
Heqiqetni sétiwal, Uni hergiz sétiwetme. Danaliq, terbiye we yorutulushnimu al.
24 Mucho se alegrará el padre del justo: y el que engendró sabio se gozará con él.
Heqqaniy balining atisi chong xushalliq tapar; Dana oghulni tapqan atisi uningdin xursen bolar.
25 Alégrense tu padre y tu madre, y gócese la que te engendró.
Ata-anangni söyündürüp, Séni tughqan anangni xush qil.
26 Dame, hijo mío, tu corazón, y miren tus ojos por mis caminos.
I oghlum, qelbingni manga tapshur; Közliringmu hayatliq yollirimgha tikilsun!
27 Porque sima profunda es la ramera, y pozo angosto la extraña.
Chünki pahishe ayal chongqur oridur, Buzuq yat ayal tar zindandur;
28 También ella, como robador, acecha, y multiplica entre los hombres los prevaricadores.
Ular qaraqchidek möküwélip, Insaniyet arisidiki wapasizlarni köpeyter.
29 ¿Para quién será el ay? ¿para quién el ay? ¿para quién las rencillas? ¿para quién las quejas? ¿para quién las heridas en balde? ¿para quién lo amoratado de los ojos?
Kimde azab bar? Kimde derd-elem? Kim jédel ichide qalar? Kim nale-peryad kötürer? Kim sewebsiz yarilinar? Kimning közi qizirip kéter?
30 Para los que se detienen mucho en el vino, para los que van buscando la mistura.
Del sharab üstide uzun olturghan, Ebjesh sharabtin tétishqa aldirighan meyxorlar!
31 No mires al vino cuando rojea, cuando resplandece su color en el vaso: éntrase suavemente;
Sharabning ajayib qizilliqigha, uning jamdiki julaliqigha, Kishining gélidin shundaq siliq ötkenlikige meptun bolup qalma!
32 [Mas] al fin como serpiente morderá, y como basilisco dará dolor:
Axirida u zeherlik yilandek chéqiwalidu, Oq yilandek neshtirini sanjiydu.
33 Tus ojos mirarán las extrañas, y tu corazón hablará perversidades.
Köz aldingda ghelite menziriler körünidu, Aghzingdin qalaymiqan sözler chiqidu.
34 Y serás como el que yace en medio de la mar, ó como el que está en la punta de un mastelero.
Xuddi déngiz-okyanlarda leylep qalghandek, Yelkenlik kémining moma yaghichi üstide yatqandek bolisen.
35 [Y dirás]: Hiriéronme, mas no me dolió; azotáronme, mas no lo sentí; cuando despertare, aun lo tornaré á buscar.
Sen choqum: — Birsi méni urdi, lékin men yarilanmidim! Birsi méni tayaq bilen urdi, biraq aghriqini sezmidim!» — deysen. Biraq sen yene: «Hoshumgha kelsemla, men yenila sharabni izdeymen! — deysen.

< Proverbios 23 >