Қанун шәрһи 15

1 Һәр бир йәттә жилниң ахирида сән бир «халас қилиш»ни җакалиғин.

“每逢七年末一年，你要施行豁免。

2 Бу «халас қилиш» мундақ болиду: — барлиқ қәриз егилири хошнисиға бәргән қәризни кәчүрүм қилиши керәк; уни хошнисидин яки қериндишидин тәләп қилмаслиғи керәк; чүнки Пәрвәрдигар алдида бир «халас қилиш» җакаланди.

豁免的定例乃是这样：凡债主要把所借给邻舍的豁免了；不可向邻舍和弟兄追讨，因为耶和华的豁免年已经宣告了。

3 Чәтәлликтин болса тәләп қилишқа болиду; лекин қериндишиңда болған қәризни кәчүрүм қилишиң керәк.

若借给外邦人，你可以向他追讨；但借给你弟兄，无论是什么，你要松手豁免了。

4 Һалбуки, араңларда һаҗәтмәнләр болмайду; чүнки Пәрвәрдигар Худайиң силәргә мирас болуш үчүн егилишиңларға беридиған шу зиминда турғиниңда сени зиядә бәрикәтләйду;

你若留意听从耶和华—你 神的话，谨守遵行我今日所吩咐你这一切的命令，就必在你们中间没有穷人了（在耶和华—你 神所赐你为业的地上，耶和华必大大赐福与你。）

5 Пәқәт силәр Пәрвәрдигар Худайиңларниң авазиға қулақ селип, мән силәргә бүгүн тапилиған бу пүтүн әмиргә әмәл қилишқа көңүл бөлсәңлар шундақ болиду.

6 Чүнки Пәрвәрдигар Худайиң саңа вәдә қилғандәк у сени бәрикәтләйду; сән көп әлләргә капаләтлик елип қәриз берисән, лекин улардин қәриз алмайсән; сән көп әлләр үстигә һөкүм сүрисән, лекин улар үстүңдин һөкүм сүрмәйду.

因为耶和华—你的 神必照他所应许你的赐福与你。你必借给许多国民，却不致向他们借贷；你必管辖许多国民，他们却不能管辖你。

7 Пәрвәрдигар Худайиң саңа беридиған зиминда шәһәр-йезаңлар ичидә туруватқан қериндашлириң арисидин кәмбәғәл бир адәм болса, сән униңға көңлүңни қаттиқ қилма яки һаҗити чүшкән қериндишиңға қолуңни жумувалма;

“在耶和华—你 神所赐你的地上，无论哪一座城里，你弟兄中若有一个穷人，你不可忍着心、揝着手不帮补你穷乏的弟兄。

8 сән бәлки сехийлиқ билән униңға қолуңни очуқ қил вә униңда немә кам болса чоқум һаҗитидин чиқип униңға өтнә берип тур.

总要向他松开手，照他所缺乏的借给他，补他的不足。

9 Көңлүңдә намрат қериндишиңдин ағринип: Йәттинчи жил, йәни «халас жили» йеқинлашти, дәп рәзил ойда болуштин, униңға һеч нәрсә бәрмәсликтин һези бол; шундақ болуп қалса у сениң тоғраңда Пәрвәрдигарға пәряд көтириши билән бу иш саңа гуна һесаплиниду.

你要谨慎，不可心里起恶念，说：‘第七年的豁免年快到了’，你便恶眼看你穷乏的弟兄，什么都不给他，以致他因你求告耶和华，罪便归于你了。

10 Сән чоқум униңға сехийлиқ билән бәргин; униңға бәргиниңдә көңлүңдә нарази болма; чүнки бу иш үчүн Пәрвәрдигар Худайиң сени барлиқ ишлириңда вә қолуңдики барлиқ әмгигиңдә бәрикәтләйду.

你总要给他，给他的时候心里不可愁烦；因耶和华—你的 神必在你这一切所行的，并你手里所办的事上，赐福与你。

11 Чүнки кәмбәғәлләр зиминдин йоқап кәтмәйду; шуңа мән саңа: «Сән сехийлиқ билән зиминдики қериндишиңға, йәни сениң намратлириңға вә һаҗәтмәнлириңгә қолуңни ачқин» — дәп тапилидим.

原来那地上的穷人永不断绝；所以我吩咐你说：‘总要向你地上困苦穷乏的弟兄松开手。’”

12 Сениң қериндишиң, мәйли ибраний әр яки ибраний аял болсун саңа сетилған болса, у алтә жил қуллуғуңда болиду, андин йәттинчи жилида сән уни өзүңдин халас қилип қоювәт.

“你弟兄中，若有一个希伯来男人或希伯来女人被卖给你，服事你六年，到第七年就要任他自由出去。

13 Уни қоювәткәндә қуруқ қол қоювәтсәң болмайду;

你任他自由的时候，不可使他空手而去，

14 сән чоқум қойлириңдин, хаминиңдин вә шарап көлчигиңдин тәқдим қилишиң керәк; Пәрвәрдигар Худайиң сени бәрикәтлигини бойичә сән униңға бәр.

要从你羊群、禾场、酒榨之中多多地给他；耶和华—你的 神怎样赐福与你，你也要照样给他。

15 Сениң әслидә Мисир зиминида қул болғанлиғиңни, шуниңдәк Пәрвәрдигар Худайиң сени һөрлүк бәдили төләп қутқузғанлиғини ядиңда тут; шуңа мән бүгүн бу ишни саңа тапилидим.

要记念你在埃及地作过奴仆，耶和华—你的 神将你救赎；因此，我今日吩咐你这件事。

16 Һалбуки, шу қулуң саңа: «мән сәндин кәтмәймән» десә (чүнки у сени вә аиләңдикиләрни сөйиду, сениң билән һали яхши болиду)

他若对你说：‘我不愿意离开你’，是因他爱你和你的家，且因在你那里很好，

17 — шу чағда сән бигизни елип униң қулиқини ишиктә тәш. Шуниң билән у мәңгүгә сениң қулуң болиду. Шуниңдәк дедигиңгиму шундақ муамилә қилғин.

你就要拿锥子将他的耳朵在门上刺透，他便永为你的奴仆了。你待婢女也要这样。

18 [Қулуңни] йениңдин қоюветиш саңа еғир кәлмисун; чүнки у қуллуғуңда алтә жил болғачқа, қиммити мәдикарниңкидин икки һәссә артуқ болиду; [уни қоювәтсәң] Пәрвәрдигар Худайиң барлиқ ишлириңда сени бәрикәтләйду.

你任他自由的时候，不可以为难事，因他服事你六年，较比雇工的工价多加一倍了。耶和华—你的 神就必在你所做的一切事上赐福与你。”

19 Калилириң вә қойлириң арисида туғулған барлиқ тунҗа әркәк мозай-қозилириңни Пәрвәрдигар Худайиңға ата; калилириңниң тунҗисини һеч қандақ әмгәккә салма, қойлириңниң тунҗисини қирқима.

“你牛群羊群中头生的，凡是公的，都要分别为圣，归耶和华—你的 神。牛群中头生的，不可用它耕地；羊群中头生的，不可剪毛。

20 Сән вә өйүңдикиләр һәр жили шу мелиңни Пәрвәрдигар Худайиң алдида, Пәрвәрдигар таллайдиған җайда йәңлар.

这头生的，你和你的家属，每年要在耶和华所选择的地方，在耶和华—你 神面前吃。

21 Бирақ [шу] һайванларниң бир йери мәйип болса, мәйли у мәҗруһ, кор яки униңда һәр қандақ нуқсан болса, уни Пәрвәрдигар Худайиңға қурбанлиқ қилмаслиғиң керәк.

这头生的若有什么残疾，就如瘸腿的、瞎眼的，无论有什么恶残疾，都不可献给耶和华—你的 神；

22 Бәлки уни шәһәр-йезаңлар ичидә йесәң болиду; кишиләр мәйли пак яки напак болсун, уни җәрән яки кейикни йегәндәк йесә болиду.

可以在你城里吃；洁净人与不洁净人都可以吃，就如吃羚羊与鹿一般。

23 Пәқәт сән униң қенини йемә; қенини суни йәргә төккәндәк төкүвәт.

只是不可吃它的血；要倒在地上，如同倒水一样。”